آفتابه گلدان

[بَ / بِ گُ] (اِ مرکب)آفتابه و لگنی کوچک که گاه خفتن دارند میختن شب را یا بیماران و پیران را.

---

آفتابه لگن

[بَ / بِ لَ گَ] (اِ مرکب) ابریق و لگنی فلزین برای شستن دست و دهان پیش و بعد از طعام.

---

آفتابی

(ص نسبی، اِ) منسوب به آفتاب. شمسی. || در آفتاب پرورده. در آفتاب بقوام آمده.
-گل قند آفتابی؛ گلقند آفتاب پرورد. مجازاً، لب معشوق:
گلقند آفتابی تو درهمی بچند؟
|| به آفتاب خشک شده: کشمش آفتابی.
- آفتابی شدن؛ سخت آشکار و علنی شدن، و بیشتر کاری زشت.
- || از خانه بیرون آمدن منزوی...

---

آفتابی

(اِخ) تخلص شاعری از مردم ساوه.

---

آفتاوه

[وَ / وِ] (اِ مرکب) آفتابه.

---

آفت دیو

[فَ تِ وْ] (ترکیب اضافی، اِ مرکب) صرع. دیوزدگی :
تا برند از طریق چاره گری
آفت دیو را ز جان پری.سنائی.

---

آفت رسیدگی

[فَ رَ / رِ دَ / دِ](حامص مرکب) چگونگی و صفت آفت رسیده. آفت زدگی.

---

آفت رسیده

[فَ رَ / رِ دَ / دِ] (ن مف مرکب) آفت زده. مَؤوف. آکفت دیده.
- کِشتی آفت رسیده؛ بسن یا ملخ یا تگرگ یا خشکی یا زنگ و یرقان و یا سرمازدگی و مانند آن زیان دیده. آفت زده.

---

آفت زدگی

[فَ زَ دَ / دِ] (حامص مرکب)چگونگی آفت زده.

---

آفت زده

[فَ زَ دَ / دِ] (ن مف مرکب)آفت رسیده. کِشتی به آفتهائی چون تگرگ و شجام و ملخ و سن و زنگ و سیل دچارشده.

---

آفتی

[فَ] (اِخ) تخلص شاعری از مردم تون (فردوس).

---

آفدم

[دُ] (اِ) فرجام. انجام. عاقبت. || (ص) اخیر. پسین. || (اِخ) لقب اردوان، یکی از سلاطین اشکانی : اردوان کوچک، اَفدم... آفدم یعنی آخر. (مجمل التواریخ). اردوان بود بزرگتر پادشاهان ملوک طوائف آنکه آفدم خوانندش. (مجمل التواریخ).
- به آفدم (بآفدم)؛ سرانجام. در آخر. بفرجام. بعاقبت :
همچنان سرمه که دخت خوبروی
هم...

---

آفرازه

[زَ / زِ] (اِ) شعله. زبانه. لهب :
کنم ز آتش طبع تو آفرازه بلند
ز آفرین تو گر باشد آفروزهء من.سوزنی.
خلیل وار بتان بشکند که نندیشد
ز آفرازهء نمرود منجنیق انداز.سوزنی.
گشت ز انگشت آفرازهء دوزخ
نیمه تن او کباب و نیمه مهرّا.سوزنی.
نرم گشته به لوس و لابهء من
گرم گشته به آفرازهء من.سوزنی.

---

آفران

[فُ] (اِخ) نام قریه ای بماوراءالنهر، و میانهء آن با نسف دو فرسنگ و نیم باشد.

---

آفرنگ

[رَ] (اِ) اورنگ. حشمت. زیبائی.

---

آفرنگان

[فَ رِ] (اِ) نام نسکی از بیست ویک نسک کتاب زند. (برهان) :
از اطاعت با پدر زردشت پیر
خود به نسک آفرنگان گفته است.لبیبی.
اصل این کلمه آفرینگان است.

---

آفروزه

[زَ / زِ] (اِ) فروزینه. گیره. آتش زنه :
کنم ز آتش طبع تو(1) آفرازه بلند
ز آفرین تو گر باشد آفروزهء من.سوزنی.
|| فتیلهء چراغ. پلیته. ذباله. زَم.
(1) - شاید: خود.

---

آفروشه

[شَ / شِ] (اِ) نام قسمی حلواست که از آرد و عسل و روغن یا از زردهء تخم و شیره و شکر سازند، و آن را حلوای خانگی و حلوای سفید و اَفروشه نیز نامند و عرب آن را خبیص. (زمخشری) (ربنجنی). خبیصه. (ربنجنی). و ابوطیب و ابوسهل و ابوصالح...

---

آفره

[رَ] (اِ) اَفرا. اَفراغ. آچ.

---

آفرید

[فَ] (ن مف مرخم) مخفف آفریده در اعلام و اسماء مرکبه، چون به آفرید و دادآفرید و گردآفرید و ماه آفرید :
یکی خوب چهره پرستنده دید
کجا نام او بود ماه آفرید.فردوسی.
چو هنگامهء زادن آمد پدید
یکی دختر آمد ز ماه آفرید.فردوسی.
ابا خواهر خویش به آفرید
بخون مژه هر دو رخ ناپدید.فردوسی.
سرودی به...

---