آواره
[رَ / رِ] (ص) آوار. از وطن دورافتاده. سرگردان. دَربِدر. غریب :
ایا گم شده بخت و بیچارگان
همه زار و غم خوار و آوارگان.فردوسی.
که آوارهء بدنشان رستم است
که از روز شادیش بهره کم است...فردوسی.
بدو گفت کز خانه آواره ام
از ایران یکی مرد بیواره ام.اسدی.
نام و صیتت رونده همچو مثل
خصمت آواره در...
آواره
[رَ / رِ] (اِ) حساب. دفتر حساب. اوارجه. آمار. آماره. آوار که حسابهای پراکندهء دیوانی در آن نویسند :
بس دیر نمانده ست که ملک ملکان را
آرند بدیوان تو آواره و دفتر.معزی.
آواره کردن
[رَ / رِ کَ دَ] (مص مرکب)بیرون کردن. اخراج. تبعید کردن. جلاء دادن.
آواره گیر
[رَ / رِ] (نف مرکب) آواره گیره. محاسب.
آواری
(حامص) آوارگی. || (اِ) خاکها و سنگهای توده از خرد شدن و فروریختن کوه.
آوارین
(اِخ) نام محلّی در حدّ غربی ایران، نزدیک کوه کلاعه بساحل سیروان.
آواز
(اِ)(1) آوا. صوت. (صراح). بانگ :
از آواز کوسش همی روز جنگ
بدرّد دل شیر و چرم پلنگ.فردوسی.
چو بشنید آواز او را تبرگ
بر آن اسب جنگی چو شیر سترگ.
فردوسی.
خور جادوان بد چو رستم رسید
از آواز او دیو شد ناپدید.فردوسی.
پرستنده بشنید آواز اوی
ندانست کودک همی راز اوی.فردوسی.
چو بشنید کرکوی آواز من
همان زخم کوپال...
آوازجو
(نف مرکب) شهرت طلب :
از این لافندگان وآوازجویان بگذر ای حجت
که تو مرد حق و زهدی نه مرد لاف و آوازی.
ناصرخسرو.
آوازدهنده
[دَ هَ دَ / دِ] (نف مرکب)هاتف. (دهار).
آوازه
[زَ / زِ] (اِ) آوا. آواز. صوت :
دل چو خم چند برآوازه نهی
ناید آواز جز از خمّ تهی.جامی.
مشو غافل ز گردیدن که روزی در قدم باشد
همین آوازه می آید ز سنگ آسیا بیرون.
صائب.
|| خبر. آگاهی. اطلاع :
بدین آوازه هرجائی که شاهیست
بغایت ناشکیب و بی قرار است.مسعودسعد.
ناگه یارم بی خبر و...
آوازه
[زَ] (اِخ) نام دژی بترکستان که پرموده پسر ساوه شاه گنج خویش در آن نهفت و پس از شکست یافتن از بهرام چوبینه در آن تحصن جست :
دژی داشت پرموده آوازه نام
از آن دژ بدی ایمن و شادکام
چو کین پدر در دلش تازه شد
از آنجا یکی سوی آوازه شد.فردوسی.
آوازه خوان
[زَ / زِ خوا / خا] (نف مرکب) آنکه شغلش خواندن آواز است. مُغنی. خواننده. قوال. خنیاگر. || مغنیه. مطربه. عالمه. قینه (چون خواننده زن باشد).
آوازه خوانی
[زَ / زِ خوا / خا] (حامص مرکب) عمل و شغل آوازه خوان. تغنی. خوانندگی. قوّالی. خنیاگری.
آوازه دژ
[زَ دِ] (اِخ) رجوع به آوازه (مَدخلِ آخر) شود.
آوال
(اِخ) بزرگترین جزیرهء مجمع الجزایر بحرین در خلیج فارس، و آن را بحرین نیز گویند. بطول 5هزار و عرض 17هزار گز، و مرکز و بندر آن مینابه است.(1) سکنهء آن 115 تن باشد. مروارید و خرما و لاک و کاسهء سنگ پشت و کف دریا و میگو از صادرات آن...
آوام
(اِ) وام. || فام. رنگ. لون.
آواه
(صوت) آوَه! آوخ!
آوای
(صوت) آواه.
آوج
[وَ] (اِخ) آوه. نام محلی براه قزوین و همدان، میان یولچی و سلطان بلاغ در 2625 گزی طهران، و در آنجا پست خانه و تلگرافخانه هست.
آوخ
[وَ] (صوت، اِ) دریغا. دریغ. افسوس. آواخ. آه. آخ. آوَه. یاحسرتا. آواه. دردا :
بدرد دل آوخ که بریان شوند
چه بر حال من زار گریان شوند.فردوسی.(1)
گفت آوخ! بفریفت مرا آنکه پدر ما را فریفت. (مجمل التواریخ).
زدم ز عشق رخش پیش از این هزار نوا
کنون ز خار خطش میزنم هزار آوخ
بدود دوزخ...
با خرید نسخه اندرویدی قافیه‌یاب از فروشگاه‌های زیر از این پروژه حمایت کنید:
گنجور مجموعه‌ای ارزشمند از سروده‌ها و سخن‌رانی‌های شاعران پارسی‌گوی است که به صورت رایگان در اختیار همگان قرار گرفته است. برای مشاهده وب‌سایت گنجور اینجا کلیک کنید.
نرم‌افزار دریای سخن کتابخانه‌ای بزرگ و ارزشمند از اشعار و سخنان شاعران گرانقدر ادب فارسی است که به حضور دوستداران شعر و ادب تقدیم می‌داریم.