ابره
[اِ رَ] (اِخ)(1) نام رودی به اسپانیا که از سرقسطه گذرد و به دریای متوسط افتد.
(1) - Ebr.
ابره
[اِ رَ] (اِخ) شهری به مرسیه.
ابره
[اَ رَ / رِ] (اِ) توی زبرین قبا و کلاه و مانند آن. تای رویین از جامه. رویه. ظهاره. اَفره. رو. رووَه. آوره. خلاف آستر و بطانه :
عارضش را جامه پوشیده ست نیکوئیّ و فر
جامه کآنرا ابره از مشک است و زآتش آستر
طرفه باشد مشک پیوسته به آتش سال و...
ابره
[اِ رَ / رِ] (اِ) نوبر(1). نوباوه.
(1) - در بعض فرهنگها این معنی برای ابره آمده است و گمان میکنم نوبر مصحف هوبره در معنی اُبره بضم همزه باشد.
ابره
[اَ رَ / رِ] (اِ) ابر مُرده. اَبر. اسفنج. رغوه الحجامین. نشکرد گازران.
ابره
[اُ رَ / رِ] (اِ) هوبره. حُباری. آهوبره. چرز. چال. توغدری :
روزی که بازِ قهر تو پرواز می کند
در چنگ او عقاب فلک کم ز ابره است.
ظهیر فاریابی.
ابرهام
[اَ بَ] (اِ) به معنی طبیعت، و گویند نام فرشته ای است که تدبیرکنندهء عالم است. || (اِخ) و نام پیغمبری هم هست. (برهان).
ابره الراعی
[اِ رَ تُرْ را] (ع اِ مرکب)(1)جهلیق، و آن گیاهیست طبی.
(1) - Koukalis.
ابره الراهب
[اِ رَ تُرْ را هِ] (ع اِ مرکب)(1)خار مهک. شکاعی. شوکه العربیه. چرخه. چرخله. کافیلو.
.(لاتینی)
(1) - Spina arabica
ابرهه
[اَ رَ هَ] (اِخ) ابن صباح، مکنی به ابویکسوم و ملقب به اشرم و صاحب الفیل. ملک حبشی متغلب بر یمن که ذکرش در قرآن بیامده است. و به روایات مسلمین او بقصد هدم خانه با پیل به مکه شد و خدای تعالی او و سپاهش را با حجارهء سجیل...
ابرهه
[اَ رَ هَ] (اِخ) ابن حارث رائش، ملقب به ذوالمنار. از ملوک یمن و او دومین تُبَّع باشد.
ابری
[اَ] (ص نسبی) با نقشی چون موج آب یا ابرهای بریده از یکدیگر: کاغذ ابری.
- ستارهء ابری؛ کوکب سحابی. منزل پنجم [ از منازل قمر ] هقعه و او سه ستارهء خرد است : وز قبل خردیشان و یک بدیگر اندر آمدگی بطلمیوس هر سه را یکی ستارهء ابری بنگاشت....
ابری
[اِ ری ی] (ع ص نسبی) سوزنگر.
ابری
[اَ بَ را] (اِخ) نام جائی یا کوهی است در شام.
ابریاء
[اَ] (ع ص، اِ) جِ بَری ء.
ابریج
[اِ] (ع اِ) شیرزنه. نهره. آلت دوغ و روغن کردن و مسکه برگرفتن که به زبان دیلم تیره گویند. گول شیرزنه. (مهذب الاسماء).
ابریز
[اِ] (معرب، ص، اِ) (از یونانی اُبریزُن(1)) زر خالص. (مهذب الاسماء). زر ساو. زر خلاص. زر خشک. ذهب خالص. زر ویژه. زر بی غش. زر خالص بی عیب : از سیستان زر ابریز خیزد. (تاریخ سیستان). || خالص از زر و نقره. || پیرایهء صافی از زر.
- ابریز کردن؛ به...
ابریزی
[اِ] (ص نسبی) ابریز.
- ذهب ابریزی؛ زر بی غش. زر ساو. ذهب خالص. زر طلا.
ابریسک
[اَ سَ] (اِ) نوعی جامه است :
و ارمک سزای حقی و سقرلاط
از ابریسک و کمخای خطائی.نظام قاری.
دامن ابریسکیّ شیرکی
هست چون این لاجوردی دایره.نظام قاری.
ابریسم
[اِ سَ] (معرب، اِ) معرب ابریشم. بریسم. بریشم.