آخته بیگ
[تَ / تِ بَ / بِ] (ترکی، ص مرکب، اِ مرکب) اَخته بیگ. آخته چی.
آخته بیگی
[تَ / تِ بَ / بِ] (حامص مرکب) اَخْته بیگی. سمت و شغل آخته چی یا آخته بیگ.
آخته چی
[تَ / تِ] (ترکی، ص مرکب، اِ مرکب) اَخْته چی. اَختاجی. اَختاچی. آخته بیگ. اَخْته بیگ. کسی که اَخته کردن ستور و حیوانات بدستور او باشد. || داروغهء اصطبل. میرآخور.
آخچه
[چَ] (اِخ) شهری بیازده فرسنگی بلخ از سوی مغرب با حصاری محکم دارای هفت هزار سکنه.
آخذ
[خِ] (ع ص) گیرنده. ج، آخذین. || شتری که بفربهی آغازیده باشد. || اشتری که دندان آن شروع ببرآمدن کرده باشد. || شیر که زبان بگزد از شدت ترشی. || آنکه چشم دردگن دارد.
آخذه
[خِ ذَ] (ع ص) تأنیث آخذ. || (اِمص) سستی در عضو. جمود.
آخر
[خَ] (ع ص) دیگر. دگر. دیگری. یکی از دو چیز یا دو کس. غیر. مؤنث: اُخْری. ج، آخَرین.
آخر
[خِ] (ع ص، ق، اِ) عاقبت. باَنجام. سرانجام. انجام. بازپسین. اخیر. واپسین. پسین. اَفدُم. آفدم. در آخر. به آفدم. پایان. فرجام. بفرجام. فرجامین. خاتمه. کرانه. کران. غایت. نهایت. خاتمت. پس کار. (زمخشری). مقابل اوّل. مؤنث: آخِره. ج، آخِرین، و اواخر نیز بجای آن گفته می شود و به فارسی آخرها...
آخر
[خُ] (اِ) آخور. جایگاهی از گل و سنگ و مانند آن کرده کاه و جو و علف خوردن ستور را. معلف. اَری. متبن. آغیل. ستورگاه. پایگاه. پاگاه. ستورخانه. اصطبل. (زمخشری). جائی که چهارپایان را بندند. طویله به معنی متداول این عصر. آکنده. || آخیه. (زمخشری) (نطنزی). طویله : و آنجا...
آخر
[خُ] (اِخ) نام قصبه ای بدهستان. گویند نام قریه ای میان جرجان و خوارزم. و زاهد معروف ابوالفضل عباس بن احمدبن فضل منسوب بدانجاست. || نام قریه ای میان سمنان و دامغان.
آخرالامر
[خِ رَلْ / رُلْ اَ] (ع ق مرکب)عاقبت. در پایان کار. الحاصل :
آخرالامر گل کوزه گران خواهی شد
حالیا فکر سبو کن که پر از باده کنی.
حافظ.
آخرالزمان
[خِ رُزْ زَ] (ع اِ مرکب)رجوع به آخرزمان شود :
تو فتنهء آخرالزمانی
من سعدی آخرالزمانم.سعدی.
آخرالنهر
[خِ رُنْ نَ] (اِخ) (اصطلاح فلک) نام یکی از ثوابت از قدر اول بر منتهای صورت نهر، و آن را ظلیم نیز نامند.
آخران
[خَ] (ع اِ) دو پستان شتر که پیوستهء بهم است، در دنبال قادمان.
آخر بیت
[خِ رِ بَ / بِ] (ترکیب اضافی، اِ مرکب) قافیه.
آخربین
[خِ] (نف مرکب) عاقبت اندیش. آنکه در پایان و آخر و نتیجهء کارها اندیشد از پیش :
در پس هر گریه آخر خنده ای است
مرد آخربین مبارک بنده ای است.
مولوی.
آخربین
[خُ] (نف مرکب) آنکه از دوستی نظر بسود و نفع دارد و بس.
آخربینی
[خِ] (حامص مرکب) صفت آخِربین.
آخربینی
[خُ] (حامص مرکب) صفت آخُربین.
آخرت
[خِ رَ] (ع اِ) آخِره. آن جهان. آن سرای. عقبی. معاد. دارالخلد. عجوز. آجل. آجله. اخری. مقابل اولی و دنیا : و هر گاه که متقی در کار این جهان گذرنده تأملی کند هرآینه مقابح آن را بنظر بصیرت بیند... و با یاد آخرت الفت گیرد. (کلیله و دمنه). و...