واجب کفائی

[جِ بِ کَ] (ترکیب وصفی، اِ مرکب) فرض کفایه. واجب شرعی به اعتبار فاعل آن دو قسم است: واجب کفائی و واجب عینی. واجب کفائی آن است که با فعل بعضی از مکلّفان منظور حاصل شود هر که باشد فرق نمیکند (عدهء مکلفان معین نیست). مانند جهاد که منظور آن...

---

واجب لذاته

[جِ بِ لِ تِه] (ترکیب وصفی، اِ مرکب) در برابر واجب لغیره، موجودی که عدمش ممتنع است. چنان امتناعی که وجودش از دیگری نیست بلکه از نفس ذات اوست هرگاه وجوب وجود لذاته باشد واجب لذاته خوانده میشود و اگر لغیره باشد واجب لغیره نام دارد. (تعریفات جرجانی). و رجوع...

---

واجب لغیره

[جِ بِ لِ غَ رِه] (ترکیب وصفی، اِ مرکب) در برابر واجب لذاته و واجب بالذات است یعنی موجودی که وجودش قائم به غیر باشد. هرگاه وجود لذاته باشد واجب لذاته خوانده میشود و اگر لغیره باشد واجب لغیره نام دارد. (از تعریفات جرجانی). و رجوع به واجب بالغیر و...

---

واجب مخیر

[جِ بِ مُ خَیْ یَ] (ترکیب وصفی، اِ مرکب) واجب مخیر در مقابل واجب معین است و آن چیزی است که به امر واحد مبهمی از امور مبهم تعلق گیرد که فعل مکلف آن را معین میکند نه قول وی و این مذهب فقهاست. (از کشاف اصطلاحات الفنون ص 1447)....

---

واجب مضیق

[جِ بِ مُ ضَیْ یَ](ترکیب وصفی، اِ مرکب) واجب مضیق در مقابل واجب موسع است: وجوب اگر متعلق به وقت بود و آن وقت مساوی فعل باشد آن را واجب مضیق خوانند و تکلیف بدان جایز به اتفاق همچو روزهء ماه رمضان. (نفایس الفنون). واجب به اعتبار وقت آن یا...

---

واجب مطلق

[جِ بِ مُ لَ] (ترکیب وصفی، اِ مرکب) واجب به اعتبار مقدمهء وجودش دو قسم است: واجب مطلق و واجب مقید. واجب مطلق آن است که وجوب آن تنها بر مقدمهء وجودش متوقف نباشد. واجب مطلق را به آنچه در هر وقتی و در هر حالی واجب است تفسیر کرده...

---

واجب معین

[جِ بِ مُ عَیْ یَ] (ترکیب وصفی، اِ مرکب) واجب به اعتبار نفس وجوب دو قسم است: واجب معین، واجب مخیر. واجب معین چیزی است که به امری واحد و معین تعلق گیرد مانند نماز. (از کشاف اصطلاحات الفنون). وجوب اگر به امری معین تعلق گیرد آن را واجب معین...

---

واجب مقید

[جِ بِ مُ قَیْ یَ] (ترکیب وصفی، اِ مرکب) واجب مقید در برابر واجب مطلق است و آن امری است که وجوبش بر مقدمهء وجودش متوقف باشد مانند زکوه که موقوف بر نصاب است. (از کشاف اصطلاحات الفنون). و رجوع به کلمه های واجب و واجب مطلق و وجوب و...

---

واجب موسع

[جِ بِ مُ وَسْ سَ](ترکیب وصفی، اِ مرکب) واجب به اعتبار وقت آن دو قسم است: واجب مضیق و واجب موسع. اگر زمان واجب زائد بر آن باشد واجب موسع نامیده میشود و زمان آن را ظرف مینامند مانند نماز ظهر که وقتشان از ظهر است تا غروب. (از کشاف...

---

واجب نمودن

[جِ نُ / نِ / نَ دَ] (مص مرکب) لازم بودن. لازم به نظر رسیدن :
چه شیوه دارد اندر غمزهء تو
که خونریزیش واجب مینماید.عطار.
و رجوع به واجب و واجب کردن شود.

---

واجبه

[جِ بَ] (ع ص) مؤنث واجب. رجوع به واجب شود.

---

واجبی

[جِ] (ص نسبی، اِ) نوره. طین. حنازرد. (یادداشت مؤلف). به اصطلاح مردم تهران نوره که بدان مویها را سترند. (ناظم الاطباء). || وظیفه. روزینه. (غیاث) (آنندراج). راتبه. مقرر. (آنندراج) :
میرسد واجبی ما ز نهان خانهء غیب
ما چه شرمندگی از عالم امکان داریم.
صائب (از آنندراج).
|| حاصلی را که ضرابی باشیان ضابط...

---

واجبی خانه

[جِ نَ / نِ] (اِ مرکب)نوره خانه. محلی در حمام که برای نوره کشیدن است.

---

واجبی کشیدن

[جِ کَ / کِ دَ] (مص مرکب) مالیدن واجبی. به کار بردن نوره. تَنَوُّر.

---

واجد

[جِ] (ع ص) دارا. دارنده. || یابنده. (ناظم الاطباء). مقابل فاقد :
هم ملک هم عقل حق را واجدی
هر دو آدم را معین و ساجدی.(مثنوی).
|| محب. || قادر. یقال انا واجد للشی ء؛ یعنی قادر. (اقرب الموارد) (المنجد). || (اِ) به لغت اهل یمن لبلاب را گویند که عشقه و عشق...

---

واجدا

[جُ] (ص) جدا. مشخص. علیحده. واجده. (ناظم الاطباء). رجوع به جدا شود.

---

واجدا کردن

[جُ کَ دَ] (مص مرکب)جدا کردن. مشخص نمودن. علیحده کردن. واجده کردن. (ناظم الاطباء).

---

واجده

[جِ دَ] (ع، ص) تأنیث واجد. رجوع به واجد شود. || خشمگین. (مهذب الاسماء). در اقرب الموارد نیز وجد علیه به معنی غضب آمده است.

---

واجده

[جُ دَ / دِ] (ص) جدا. مشخص. علیحده. واجدا. (ناظم الاطباء).

---

واجده کردن

[جُ دَ / دِ کَ دَ] (مص مرکب) جدا کردن. مشخص نمودن. علیحده کردن. جدا کردن. (ناظم الاطباء).

---