واحدالعین
[حِ دُلْ عَ] (ع ص مرکب)یکچشم. (یادداشت مؤلف).
واحد الکتریکی
[حِ دِ اِ لِ تِ] (ترکیب وصفی، اِ مرکب) واحدی که در الکتریسیته به کار میرود. واحدهای الکتریکی عبارتند از: واحد مقاومت(1)، واحد شدت جریان(2)، واحد اختلاف پتانسیل(3) الکتریکی یا واحد نیروی محرکه الکتریکی(4)، واحد مقدار الکتریسته. رجوع به واحد مقاومت، واحد شدت جریان، واحد اختلاف پتانسیل الکتریکی و واحد...
واحداً واحداً
[حِ دَنْ حِ دَنْ] (ع ق مرکب) یکی پس از دیگری. جداجدا. یکی یکی. جداگانه. فرداًفرداً. (ناظم الاطباء). یکایک. یک یک. یکان یکان. یک بیک.
واحد بالاتصال
[حِ دِ بِلْ اِتْ تِ](ترکیب وصفی، اِ مرکب) واحد شخصی که به اجزاء مقداریه متشابه منقسم شود واحد بالاتصال گفته میشود. شیخ الرئیس گوید واحد بالاتصال امری است که از جهتی واحد بالفعل بود و از جهتی حاوی کثرت باشد. آخوند ملاصدرا گوید واحد بالاتصال امری است که به اجزائی...
واحد بالاجتماع
[حِ دِ بِلْ اِ تِ](ترکیب وصفی، اِ مرکب) واحد بالترکیب. رجوع به واحد بالترکیب شود.
واحد بالترکیب
[حِ دِ بِتْ تَ] (ترکیب وصفی، اِ مرکب) عبارت از امری است که متکثر بالفعل باشد و آن را واحد بالاجتماع نیز گویند و بدیهی است که وحدت آنها همان حالت و هیئت وحدانی اجتماعی است. و به طور کلی هر امری که به جهتی از جهات وحدت داشته باشد...
واحد بالجنس
[حِ دِ بِلْ جِ] (ترکیب وصفی، اِ مرکب) انواعی که از یک جنس واحدند واحد بالجنس گفته میشوند زیرا مابه الاشتراک میان انواع مختلف جنس است. (از فرهنگ لغات و اصطلاحات فلسفی سجادی). و رجوع به وحدت و واحد شود.
واحد بالطبع
[حِ دِ بِطْ طَ] (ترکیب وصفی، اِ مرکب) چند امر که بین آنها پیوستگی طبیعی باشد مانند اعضای بدن انسان، و به عبارت دیگر موجودی که بالفعل قابل قسمت باشد بطوری که اجزای آن از یکدیگر متمایز باشند ولی در عین حال عاملی موجب پیوستگی طبیعی آنها باشد آن اجزا...
واحد بالعدد
[حِ دِ بِلْ عَ دَ] (ترکیب وصفی، اِ مرکب) واحد بالعدد واحد شخصی است که در مقابل واحد جنسی و نوعی قرار دارد و عبارت از امری است که تصور آن مانع از شرکت در کثیر و حمل بر آن باشد و مبدأ کثرات است یعنی امری است که از...
واحد بالعرض
[حِ دِ بِلْ عَ رَ] (ترکیب وصفی، اِ مرکب) بدو امر که از جهت مقارنه با امری دیگر (شی ء ثالث) وحدتی پیدا کرده باشند واحد بالعرض میگویند مانند گچ و برف که از لحاظ رنگ یعنی سفید واحدند. (فرهنگ لغات و اصطلاحات فلسفی سجادی). و رجوع به واحد عرضی...
واحد بالنوع
[حِ دِ بِنْ نَ] (ترکیب وصفی، اِ مرکب) عبارت است از دو یا چند موجود که در ذاتیات مشترک باشند و در احوال و اعراض و خصوصیات خارجی با هم اختلاف داشته باشند مانند افراد انسان که از لحاظ انسانیت که معنی حیوان ناطق است با یکدیگر مشترکند و از...
واحد پول
[حِ دِ] (ترکیب اضافی، اِ مرکب) واحدی که برای سنجش و شمارش پول به کار میرود: واحدهای پول در حکومت اسلامی عبارت بوده اند از: 1- دینار که دارای اقسامی بوده است از قبیل: قیصریه، هرقلیه، دمشقیه، هبیریه، خالدیه، یوسفیه، هاشمیه، جعفریه، احمدیه و مغربیه. رجوع به دینار شود. 2-...
واحد تبریزی
[حِ دِ تَ] (اِخ) از مشاهیر فضلا و عرفای زمان خود بود. و شاه عباس ثانی به وی اظهار اخلاص و ارادت مینمود در کمالات مسلم اهل آن زمانه و در وجد و حال وحید و یگانه بود. رسالهء کلید بهشت از اوست. وی در 1008 ه . ق. در...
واحد توان
[حِ دِ تَ] (ترکیب اضافی، اِ مرکب) واحد توان(1) یا قدرت در دستگاه M. K. S.عبارت است از وات(2). اضعاف وات که هر یک بعنوان واحدی به کار میروند با نشانه های بین المللی آنها عبارتند از: هکتووات (hw)(3) که برابر است با صد وات رجوع به هکتووات شود. کیلووات...
واحد جرم
[حِ دِ جِ] (ترکیب اضافی، اِ مرکب) واحدی که برای سنجش مقدار جرم(1) یا توده به کار میرود. در دستگاه M.K.S واحد اصلی که برای جرم در نظر گرفته شده است کیلوگرم جرم (kg)(2) است. رجوع به کیلوگرم شود و در دستگاه M.T.S.تن (t)(3)است که برابر هزار کیلوگرم میباشد. رجوع...
واحد جوهری
[حِ دِ جَ / جُ هَ] (ترکیب وصفی، اِ مرکب) واحد حقیقی است که بر دو قسم میباشد یکی واحد جوهری بالوهم، دیگر واحد جوهری بالفعل. واحد جوهری بالوهم عبارت از واحد عددی است که اصل عدد و مبدأ آن است. واحد جوهری بالفعل عبارت از معنایی است که متغیر...
واحد حجم
[حِ دِ حَ] (ترکیب اضافی، اِ مرکب) واحدی که برای سنجش گنج یا حجم اجسام به کار میرود. واحد حجم در دستگاه M.T.S. و M.K.S. متر مکعب (3m)(1) است و آن مکعبی است که ابعادش (طول و عرض و ارتفاع) یک متر باشد. رجوع به مترمکعب شود. از اضعاف آن...
واحد حقیقی
[حِ دِ حَ] (ترکیب وصفی، اِ مرکب) همان واحد جوهری است. رجوع به واحد جوهری شود.
واحد دریایی
[حِ دِ دَرْ] (ترکیب وصفی، اِ مرکب) واحدهای دریای قدیم و جدید از اینقرارند: 1- لیو(1) 25 درجه که برابر است با 4445 متر رجوع به لیو شود. 2- لیو دریایی(2) 20 درجه ای که برابر است با 5556 متر رجوع به لیو دریایی شود. 3- میل جغرافیایی(3) که برابر...
واحد زاویه
[حِ دِ یَ / یِ] (ترکیب اضافی، اِ مرکب) واحدی است که برای سنجش زاویه به کار میرود. واحدهای زاویه(1) در دستگاه M.T.Sبا نشانه های بین المللی آنها عبارتند از :
1- گراد (gr)(2) که 1360محیط دایره) رجوع به گراد شود. و اجزای آن که خود به عنوان واحدهای مستقل به...