توارث

[تَ رُ] (ع مص) از یکدیگر میراث گرفتن. (زوزنی) (از آنندراج). همدیگر وراثت جستن، یقال: توارثوا کابراً عن کابر. (منتهی الارب). میراث بردن بعضی از بعضی. (از اقرب الموارد). || کلیهء مشخصات جسمانی و ضمیری که از آباء و اجداد و پدر و مادر به فرزند منتقل می شود و محیط در ظهور آنها بی اثر می باشد ارثی هستند... باید دانست که اساس این صفات و خصوصیات موروث در سلولهای نطفهء والدین موجود می باشد و انتقال این خصوصیات از نسلی به نسل دیگر بواسطهء همین سلولهای نطفه ایست... هر موجود اعم از گیاه یا حیوان زندگانی را از یک سلول آغاز می کند... تخم از اتحاد سلول نطفهء مادر که در تخمدان پرورش یافته با سلول نطفهء پدر که در بیضه رشد کرده تشکیل شده است و در محیط محصوری که عبارت از رحم مادر باشد حمایت شده به دو و چهار و هشت و شانزده و سی ودو، همین طور تا میلیونها و بیلیونها تقسیم می شود و... نتیجه آن میشود که هر سلول در بدن شامل هسته ای است که از هستهء سلول نطفهء بارورشده بوجود آمده و شامل همان خواصی است که در هستهء سلول نطفهء بارورشده است. پس عم توارث هر فرد شامل بیلیونها هستهء سلول است که تمام آنها از هستهء سلول نطفهء بارورشده ریشه گرفته اند و گفته شد که همین سلول نطفهء بارورشده نتیجهء اتحاد دو سلول است یکی سلول نطفهء نر و دیگری سلول نطفهء ماده... در هستهء هر سلول اجسامی دیده میشوند که به آنها کروموزم(1) گویند، عدهء این کروموزمها در تمام سلولهای یک فرد و در تمام افراد یک نوع مساوی و ثابت و لایتغیر است، اساس توارث مربوط به این کروموزمها است. بر اثر تحقیق دانشمندان ثابت شده است که این کروموزمها حاوی دانه های بسیار ریز موسوم به ژن(2)هستند که از شدت ریزی حتی در زیر میکروسکپهای معمولی قابل مشاهده نیستند. عدهء ژنهایی که در کروموزمهای موجود انسان است بسیار و از هزار بیشتر می باشد(3) و بطور غیرمساوی در کروموزمها تقسیم شده اند. ژنها نیز مانند کروموزمها بصورت زوج زوج(4)هستند که یک فرد از آنها از طرف پدر و فرد دیگر از طرف مادر آمده است و چنین احتمال داده اند که ژنهای هر کروموزم بصورت دو رشتهء موازی پهلوی هم و مانند دانه های تسبیح زوج زوج در مقابل یکدیگر قرار گرفته اند. برای انتقال هر صفت ارثی چندین زوج از ژنها باید شرکت جویند و صفات مستقل نتیجهء ترکیب مختلف ژنها می باشد. منظور از صفات مستقل یعنی یک دسته از صفات موجود که بطور کامل به فرزند منتقل می شود، بطوریکه وقتی در نسل بعد ظاهر شد عیناً مانند صفات یا صفت نسل قبل است. نه اینکه قسمتی از آن صفت باشد. طبق نظریهء مندل(5) صفات مستقل بصورت زوج وجود داشته و در برابر هم قرار گرفته و هر یک از دیگر مجزی و مستقل است. (از روانشناسی پرورشی جلالی صص17-20). رجوع به همان کتاب و روانشناسی رشد علی اکبر شعاری نژاد چ 2 صص47-59 و بیولژی وراثت خبیری و اصول روانشناسی مان ترجمهء صناعی صص 39-44 شود. (1) - Chromosomes.
. (فرانسوی) (2) - Genes
(3) - بین 20هزار تا 40هزار تخمین زده اند و بعضی را نیز عقیده بر اینست که از 5000 کمتر و از 12000 بیشتر نمی باشد ولی Stern شمارهء ژنهای هر فرد را 24000 جفت می داند. (4) - تعداد کروموزمهای هر سلول انسانی را 48 و بصورت 24 زوج دانسته اند. (5) - Mendel, Johann Gregor.