تنگ چشمی
[تَ چَ / چِ] (حامص مرکب) کنایه از بخل بلحاظ آنکه صاحبش به سبب دون همتی به دنیای فانی پسند نموده. (غیاث اللغات) (آنندراج). کوته نظری. اندک بینی :
جهان نیز چون تنگ چشمان دور است
از این تنگ چشمی از این تنگ باعی.
خاقانی.
تنگ چشمی ز تنگ چشمی دور
همه سروی ز خاک و او از نور.نظامی.
|| چگونگی آنکه چشمان تنگ دارد. (یادداشت بخط مرحوم دهخدا). خردی و کشیدگی چشم. حالت چشم ترکان و مغولان و چینیان :
ز بس کآورده ام در دیده ها نور
ز ترکان تنگ چشمی کرده ام دور.نظامی.
همه تنگ چشمی پسندیده اند
فراخی بچشم کسان دیده اند.نظامی.
به تنگ چشمی(1) آن ترک لشکری نازم
که حمله بر من درویش یک قبا آورد.
حافظ.
|| کنایه از کم نگاهی معشوق، و این لفظ در صفت معشوق واقع شود از آن جهت که معشوق از غرور حسن یا از فرط حیا بسوی کسی نمی بیند. (غیاث اللغات) (آنندراج) :
نَزَد بر کس از تنگ چشمی(2) نظر
ز چشمش دهانش بسی تنگ تر.نظامی.
رجوع به تنگ چشم و تنگ و دیگر ترکیبهای آن شود.
(1) - این کلمه بمعنی اول هم ایهام دارد.
(2) - این کلمه بمعنی قبل هم ایهام دارد.
جهان نیز چون تنگ چشمان دور است
از این تنگ چشمی از این تنگ باعی.
خاقانی.
تنگ چشمی ز تنگ چشمی دور
همه سروی ز خاک و او از نور.نظامی.
|| چگونگی آنکه چشمان تنگ دارد. (یادداشت بخط مرحوم دهخدا). خردی و کشیدگی چشم. حالت چشم ترکان و مغولان و چینیان :
ز بس کآورده ام در دیده ها نور
ز ترکان تنگ چشمی کرده ام دور.نظامی.
همه تنگ چشمی پسندیده اند
فراخی بچشم کسان دیده اند.نظامی.
به تنگ چشمی(1) آن ترک لشکری نازم
که حمله بر من درویش یک قبا آورد.
حافظ.
|| کنایه از کم نگاهی معشوق، و این لفظ در صفت معشوق واقع شود از آن جهت که معشوق از غرور حسن یا از فرط حیا بسوی کسی نمی بیند. (غیاث اللغات) (آنندراج) :
نَزَد بر کس از تنگ چشمی(2) نظر
ز چشمش دهانش بسی تنگ تر.نظامی.
رجوع به تنگ چشم و تنگ و دیگر ترکیبهای آن شود.
(1) - این کلمه بمعنی اول هم ایهام دارد.
(2) - این کلمه بمعنی قبل هم ایهام دارد.
محصولات ما
قافیه‌یاب برای اندروید
با خرید نسخه اندرویدی قافیه‌یاب از فروشگاه‌های زیر از این پروژه حمایت کنید:
ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید
نرم‌افزار فرهنگ عروضی
گنجور
گنجور مجموعه‌ای ارزشمند از سروده‌ها و سخن‌رانی‌های شاعران پارسی‌گوی است که به صورت رایگان در اختیار همگان قرار گرفته است. برای مشاهده وب‌سایت گنجور اینجا کلیک کنید.
دریای سخن
نرم‌افزار دریای سخن کتابخانه‌ای بزرگ و ارزشمند از اشعار و سخنان شاعران گرانقدر ادب فارسی است که به حضور دوستداران شعر و ادب تقدیم می‌داریم.