تلسکوپ

[تِ لِ کُپ] (فرانسوی، اِ)(1)دوربین بزرگ که با آن ستارگان را رصد کنند. (فرهنگ فارسی معین). علمای هیأت دو نوع تلسکوپ بکار میبرند نوع قدیمی تر «منکسرکننده» و نوع دیگر «منعکس کننده» نامیده میشوند. تلسکوپ منکسرکننده دو عدسی دارد. یکی که عدسی شیئی، یا ابژکتیف، نامیده میشود و در قسمت فوقانی لولهء فلزی مجوفی که بطرف آسمان قرار میگیرد نصب گردیده است. اشعهء نوری که از یک جرم آسمانی ساطع میشوند از عدسی شیئی می گذرند و تصویر آن جرم را نزدیک قسمت پایینی لوله تشکیل میدهند. به این تصویر از پشت عدسی دیگری که عدسی رؤیت نامیده می شود نگاه میکنند. در بیشتر رصدخانه های بزرگ جهان تلسکوپهای منکسرکننده بکار میبرند. در تلسکوپهای منعکس کننده بجای عدسی شیئی آئینهء مقعری بکار میبرند تا اشعه ای را که از یک جرم سماوی میرسد متمرکز کند. آیینه در انتهای لولهء دربازی قرار دارد. عمل انعکاس نور در قسمت فوقانی آیینه، که از نقرهء خالص یا آلومینیم پوشیده شده است وقوع می یابد. عدسی رؤیت در پهلوی لوله قرار دارد و آیینهء مسطحی برای منعکس کردن نور و رسانیدن به عدسی و چشم بکار میرود. پس این نوع تلسکوپ از آیینهء مقعری که در برابر آن آیینهء مسطحی قرار دارد تشکیل شده است و در نتیجه اشعهء موازی که از بی نهایت بر آن آیینهء مقعر می تابند منعکس می شوند و پس از انعکاس مجدداً بر روی آیینهء مسطح در نقطهء «پ1» جمع میگردند. در مقابل این نقطه یک عدسی چشمی که عدسی محدبی است قرار دارد و عمل ذره بین را انجام میدهد و از «پ1» تصویر «پ2» را تولید میکند که ناظر می بیند. (از علم و زندگی و کتاب فیزیک بروخیم).
(1) - Telescope.