تشنیع

[تَ] (ع مص) نیک زشت کردن و زشت گفتن بر کسی. (منتهی الارب) (ناظم الاطباء). زشت گفتن به کسی و ملامت کردن کسی را. (غیاث اللغات). زشت گفتن به کسی. (آنندراج). بسیار سرزنش و بدگویی کردن کسی را: شنع فلاناً؛ کثر علیه الشناعه. (از اقرب الموارد) :
همانا خروس است غماز مستان
که تشنیع او را، ز ایشان نماید.خاقانی.
شاه تشنیع ترک خود بشناخت
هندوی کرد پیش او درتاخت.نظامی.
زمانه ایمن از غوغا و فریاد
زمین آسوده از تشنیع و بیداد.نظامی.
نبودش ز تشنیع یاران خبر
که غرقه ندارد ز باران خبر.(بوستان).
به تشنیع و دشنام و آشوب و زجر
سفید از سیه فرق کردم چو فجر.(بوستان).
و گر قانع و خویشتن دار گشت
به تشنیع خلقی گرفتار گشت.(بوستان).
و غلبه و آواز برداشتند و تشنیع آغاز نهادند. (جهانگشای جوینی).
کش کشانش آوریدند آن طرف
او فغان برداشت بر تشنیع و تف.مولوی.
من نیم در امر و فرمان نیم خام
تا بیندیشم من از تشنیع عام.مولوی.
|| زشت شمردن چیزی را. (منتهی الارب) (آنندراج) (ناظم الاطباء) (از اقرب الموارد). || آشکارا نمودن. || خویشتن درچیدن. (منتهی الارب) (آنندراج) (ناظم الاطباء). || به ستوه آمدن. (منتهی الارب) (آنندراج). || کوشیدن و سرعت نمودن در رفتار. (از اقرب الموارد). || کوشیدن ستور و جز آن. (منتهی الارب) (آنندراج). انکماش و کوشش بعیر در رفتار. (از اقرب الموارد). کوشیدن در رفتار و شتابی کردن. (ناظم الاطباء). || خرامیدن ماده شتر در رفتار. (ناظم الاطباء).