ابوالقاسم

[اَ بُلْ سِ] (اِخ) علی بن المحسن بن علی بن محمد بن ابی الفهم داودبن ابراهیم بن تمیم تنوخی بصری. شاعر و ادیب و مصاحب ابوالعلای معرّی. وی از ابوالحسن علی بن احمدبن کیسان نحوی و اسحاق بن سعدبن حسین سفیان نسوی سماع داشت. و از وی خطیب روایت بسیار دارد و قضاه وقت بجوانی شهادت وی می پذیرفتند. وفات وی بقول عبدالله بن علی بن الاَبنوسی بمحرم سال 447 ه . ق. بود. خطیب گوید: از وی مولد او پرسیدم. گفت: در بصره به نیمهء شعبان سال 370 ه . ق. متولد شدم. و باز خطیب گوید که او مذهب اعتزال داشت و کتاب القدر تألیف جعفر فریابی نزد وی بود و اصحاب حدیث از مطالبه و اخراج آن کتاب از وی تحاشی داشتند لکن من از وی مطالبهء کتاب کردم و وی بمن داد و نزد وی بخواندم و اصحاب حدیث نیز بشنیدند و خود در بارهء احادیث این کتاب ساکت بود و بر چیزی از آن اعتراض نکرد و او را از قضا و دارالضرب ماهی شصت دینار دخل بود و در آخر ماه هیچ نداشت و همهء آن مال به اصحاب حدیث انفاق میکرد. در حدیث ثقه و در شهادت متحفظ و در حدیث محتاط و صدوق بود و قضاء چندین ولایت راند از جمله مدائن و اعمال آن و در زیجان و بردان و کرمانشاهان و او مردی ظریف و خوش طبع و گاهی تندخو بود و از او نوادر بسیار در معجم الادباء یاقوت بنقل از خطیب و غیر او آمده است. رجوع به معجم الادباء چ مارگلیوث ج 5 صص 301 - 309 شود.