ابوالقاسم

[اَ بُلْ سِ] (اِخ) علی بن عبیدالله الدقاق. یا عبدالله بن عبدالغفار الدقاق. مشهور به دقیقی نحوی. یاقوت گوید: او یکی از ائمهء علماء نحو است و از ابی علی فارسی و ابی سعید سیرافی و ابی الحسن رمانی نحو فرا گرفته است و برای حسن خلق و سجاحت سیرت شاگردان بسیار بر او گرد آمده و تکمیل علوم خویش کردند و او را تصانیفی است از جمله: کتاب شرح الجرمی، کتاب العروض، کتاب المقدمات، کتاب شرح ایضاح. و گمان میکنم این کتاب از علی بن عبیدالله السمسمی باشد چه این کتاب پر است از «قال السمسمانی قال السمسمانی» و گمان نمیکنم دقاق که سن او از سمسمانی بیشتر است نزد سمسمانی تلمذ کرده باشد لکن چون مشایخ آن دو یکی و وفاتشان بیک زمان بوده است بغلط کتاب شرح الایضاح بعلی بن عبیداللهبن دقاق منتسب شده است وقاضی ابوالمحاسن بن مسعر گوید: ابوالقاسم علی بن عبیدالله الدقیقی شاگرد ابی الحسن علی بن عیسی الرمانی است و کتاب سیبویه را نزد او قرائت کرده است قرائت بفهم. و بخط استاد خویش اجازهء روایت گرفته و من از او فراگرفته ام و بروایت او اعتماد کرده ام - انتهی. مولد او به سال 345 و وفات به 415 ه . ق. بوده است.