ابوالفوارس

[اَ بُلْ فَ رِ] (اِخ)شرف الدوله و زین المله(1) شیرزیل(2) بن فناخسرو عضدالدوله. صاحب حبیب السیر گوید: او در وقت فوت پدر خود عضدالدوله ولایت کرمان داشت و چون خبر فوت پدر شنید بصوب شیراز توجه کرد و در شیراز وزیر عضد الدوله نصربن هرون نصرانی را که از این پیش از وی آزرده خاطر بود بکشت و پس از ضبط مملکت فارس در اوائل سال 375 ه . ق. لشکر باهواز کشید و برادر خود ابوالحسین احمد را که از قبل صمصام الدوله بن عضدالدوله حاکم اهواز بود منهزم کرد و سپس ببصره شد و در ماه رجب سنهء مذکوره آنجا را نیز تحت تصرف درآورد و در اوائل سال 376 متوجه بغداد گشت و برادرش صمصام الدوله که در بغداد امیرالامرا بود به امید مرحمت نزد او رفت شرف الدوله نخست برادر را تعظیم و تکریم کرد و چون از مجلس بیرون رفت به اخذ و قیدش حکم فرمود و به استقلال قرب دو سال دیگر بدولت و اقبال گذرانید و در سال 379 ه . ق. درگذشت. و در ترجمهء تاریخ یمینی آمده است که در رجب سنهء خمس و سبعین و ثلثمائه (375 ه . ق.) بصره را مستخلص کرد و روی به بغداد نهاد تا جای پدر بگیرد و چون خبر قدوم او برسید صمصام الدوله بحکم کبر سن بمدارات و مجانبت جانب ممارات و تفادی از وحشت و تجافی از کراهیت او پیش باز رفت و ندانست که نیامی گنجای دو تیغ ندارد و از کمانی دو تیر انداختن صورت نبندد. ابوالفوارس او را بنواخت و گستاخ گردانید پس او را بگرفت و چشمها داغ کرد و بقلعه گیوستان فرستاد بجانب عمان و ملک مستخلص کرد و امیرالمؤمنین الطائع لله او را شرف الدوله و زین المله لقب داد و دو سال پادشاهی کرد و در جمادی الاَخرهء سنهء تسع و سبعین بمفاجات فروشد. و رجوع به مجمل التواریخ چ طهران ص 395 ببعد شود.
(1) - در آثارالباقیه «زمن المله» آمده و ظاهراً نسخه غلط است.
(2) - در بسیاری از کتب تاریخ باذال اخت الدال و در تجارب الامم ابوعلی مسکویه و تاریخ یمینی بازاء آمده است و ابن خلکان در شرح حال احمدبن ابی شجاع بویه ابن فنا خسروبن تمام بن کوهی بن شیردل الاصغربن شیرکوه بن شیردل الاکبربن شیرانشاه بن شیرقنه بن شسستان شاه بن سسن فردبن شیردل بن سسنازبن بهرام جور همه جا شیردل با دال مهمله آورده است.