تاگور
[گوُ] (اِخ)(1) سر رابیندرانات. شاعر و نویسندهء هندی که در ششم ماه مه 1861 م. مطابق سال 1278 ه . ق. در کلکته از یک خانوادهء شاهی متولد شد. وی جوانترین فرزند «ماهاراشی دیون درانات»(2) و نوهء شاهزاده «دوارکانات تاگور»(3) و خود پیشوای «براهماساماژ» و تجددطلب نهضت هند در قرن نوزدهم و بیستم بود. تاگور پس از طی تحصیلات مقدماتی در هندوستان بسال 1877 م. برای تحصیل حقوق و قوانین به انگلستان رفت و در آنجا دربارهء شاعران انگلستان و زبان انگلیسی به تحصیل و مطالعه پرداخت. کتابهایی که خود بزبان بنگالی تصنیف کرده بود، به انگلیسی ترجمه کرد و در اوان جوانی بکار نویسندگی مشغول گردید و پس از مراجعت به هند در سال 1901 م. در بلپور، واقع در 93میلی کلکته مدرسهء «شانتی نیکیتان»(4) (خانهء صلح) را تأسیس کرد که یکی از بنگاههای تربیتی شد و در آن از روشهای معمولی پیروی نمی کردند.(5)
تاگور بسال 1913 به دریافت جایزهء نوبل در ادبیات نایل گشت و 8000 پوند از آن را برای نگهداری و تعمیر مدرسهء خویش خرج کرد. در سال 1915 بدریافت عنوان «نایت هود»(6)نایل آمد ولی در سال 1919 بصورت اعتراض علیه روشی که در جلوگیری از آشوبهای پنجاب بکار میرفت، استعفا داد و در سالهای بعد هم خواهان استفاده از این عنوان نگشت. تاگور یک وطن خواه و ملت دوست هندی بود و پیش از همه در اصلاح امور اجتماعی روش صلحجویانه را برگزیده بود و بسیاستی که بزندگی قاطبهء مردم هند ارتباط داشت، علاقه مند بود. وی میخواست جنبش ملی پیش از آزادی سیاسی به یک رفرم اجتماعی توجه داشته باشد. تاگور با آثار فراوانش که از حس زیبایی دوستی جهان و عشق به کودکان و علاقه به بی آلایشی و خداشناسی اشباع شده بود، ترجمان افکار جدی مردم بنگال گشت. مخصوصاً بطلان امتیازات طبقاتی را در اجتماع هند اعلام کرد. وی موسیقی دان و نقاش(7) و شاعر بود و بزبان بنگالی اشعار عارفانه و شورانگیزی سرود. بکشورهای اروپا و ایران(8) و ژاپن و چین و روسیه و امریکا مسافرت کرد. در آوریل 1941 دانشکدهء اکسفورد درجهء دکترای افتخاری را به وی اهداء کرد. در آن مراسم خطابه ای دربارهء «بحران در تمدن» ایراد کرد و در آن علل جنگ را با روش عقلی تجزیه و تحلیل کرد و پیشنهادهایی دربارهء صلح و توافق عمومی بجهانیان کرد. این خطابه که در نوع خود یکی از شاهکارهای نثری تاگور است، بنام «مذهب بشر» چاپ و منتشر گردید. وی در هفتم اوت 1941 پس از یک عمل جراحی در کلکته درگذشت. مجموعهء اشعار او بنام «گیتانجلی»(9) بوسیلهء آندره ژید نویسندهء مشهور فرانسه ترجمه شد(10). از جملهء آثار این دانشمند بزرگ که بزبانهای انگلیسی و فرانسه ترجمه شده است عبارتند از:
نام کتابترجمهترجمه
به انگلیسیبه فرانسه
در سالدر سال
باغبان(11)19141921
چیدن میوه(12)19161921
میهن و جهان19191921
فراری-1924
صد شعر از کبیر(13)19151924
ماه جوان19131924
خاطرات من(14)19171925
آمال ونامهء پادشاه(15)-1925
مذهب بشر(16)19311925
موشی(17)-1926
دورهء بهار(18)-1926
ماشین (درام)-1929
غرق کشتی(19)(داستان)-1926
نامه هائی به یک
دوست(20)19281931
چیترا(21)1914-
پستخانه1914-
پرندگان آواره1916-
ملیت1917-
تربیت طوطی1918-
خرزهرهء قرمز1924-
گره های بازشده1925-
دیگر از آثار این دانشمند بزرگ عبارت است از:
1 - چیترلیپی
2 - وحدت تخلیقی
3 - الوداع ای دوست من
4 - مرکز تمدن هندی
5 - گورا
6 - مناظر بنگال
7 - سنگهای گرسنه
8 - شاه و کلبهء تاریک
9 - هدیهء عاشق
10 - شخصیت
11 - یادداشتها
12 - نمایشنامهء قربانی و دیگر نمایشنامه ها
13 - طریقت (نطق های تاگور در ژاپن)
14 - خدمت
15 - دو خواهر
16 - منظره ای از تاریخ هند
17 - سه نمایشنامه
توضیح آنکه کتاب گیتانجلی تاگور موجب اهداء جایزه نوبل به وی گردید. رجوع به دایره المعارف بریتانیکا سال 1957 ج21 ص753 و لاروس قرن بیستم و وفیات معاصرین بقلم محمّد قزوینی، مجلهء یادگار سال سوم شمارهء چهارم و امثال و حکم دهخدا ج3 ص1548 و المنجد ذیل کلمهء «طاغور» و مجموعهء اشعار دهخدا به اهتمام محمّد معین ص8 (با تصویر تاگور و مؤلف لغت نامه) و سالنامهء پارس سال 1312 ه . ش. ص70 (مقالهء فروغی دربارهء تاگور) و شرح حال تاگور در مقدمهء کتاب «چیترا» ترجمهء فتح الله مجتبائی چ کانون انتشارات نیل و کتاب «رابیندرانات تاگور» تألیف محیط طباطبائی چ کتابخانهء ترقی شود.
(1) - Tagore, sir Rabindranath. طاغور (عربی).
(2) - Maharashi Devendranath.
(3) - Dwarkanath Tagore. .(عربی) شنتینیکتان.
(4) - Santiniketan (5) - آقای ابراهیم پورداود استاد دانشگاه تهران مدت دو سال در دانشگاه مذکور بتدریس فرهنگ و ادب فارسی اشتغال داشتند.
(6) - Knighthood (نظیرلقب شوالیه درفرانسه).
(7) - از سال 1929 م. بکار نقاشی مشغول شد.
(8) - ساعت پنج بعدازظهر پنجشنبه هشتم اردیبهشت 1311 ه . ش. تاگور با همراهان خود وارد طهران شد و مورد استقبال وزیر فرهنگ و عده ای از فضلا و نویسندگان ایران قرار گرفت و در باغ نیرالدوله (انجمن ادبی) که برای توقف ایشان معین شده بود، ورود نمود. از جملهء همراهان تاگور دینشاه جی جی بابائی ایرانی رئیس انجمن زردشتیان هندوستان بود. تاگور پس از اقامت کوتاهی در ایران روز یکشنبه 25 اردیبهشت 1311 با همراهان خود از راه همدان و کرمانشاه بطرف بین النهرین حرکت نمود.
(9) - Gitanjali. (10) - این اثر بسال 1913 به انگلیسی و بسال 1948 بوسیلهء «یوحنا قمیر» بعربی ترجمه شد.
(11) - در فرانسه: «باغبان عشق»، این اثر در سال 1321 ه . ش. بوسیلهء دوشیزه ف - گ - خطیر بفارسی ترجمه شد.
(12) - در فرانسه: «سبد میوه»، این کتاب بنام «سبد میوه» در سال 1334 ه . ش. بوسیلهء ناصر ایراندوست بفارسی ترجمه شد.
(13) - در فرانسه: «اشعار کبیر».
(14) - در فرانسه: «خاطرات»؛ این اثر بوسیلهء «یوحنا قمیر» بسال 1948 بعربی ترجمه شد.
(15) - Amal et la lettre du roi. (16) - در فرانسه: «مذهب - شاعر».
(17) - Mushi.
(18) - Le cycle du printemps.
(19) - Le Naufrage. (20) - از سال 1913 تا 1922 م.
(21) - این اثر در سال 1334 ه . ش. بوسیلهء فتح الله مجتبائی بفارسی ترجمه شد.
تاگور بسال 1913 به دریافت جایزهء نوبل در ادبیات نایل گشت و 8000 پوند از آن را برای نگهداری و تعمیر مدرسهء خویش خرج کرد. در سال 1915 بدریافت عنوان «نایت هود»(6)نایل آمد ولی در سال 1919 بصورت اعتراض علیه روشی که در جلوگیری از آشوبهای پنجاب بکار میرفت، استعفا داد و در سالهای بعد هم خواهان استفاده از این عنوان نگشت. تاگور یک وطن خواه و ملت دوست هندی بود و پیش از همه در اصلاح امور اجتماعی روش صلحجویانه را برگزیده بود و بسیاستی که بزندگی قاطبهء مردم هند ارتباط داشت، علاقه مند بود. وی میخواست جنبش ملی پیش از آزادی سیاسی به یک رفرم اجتماعی توجه داشته باشد. تاگور با آثار فراوانش که از حس زیبایی دوستی جهان و عشق به کودکان و علاقه به بی آلایشی و خداشناسی اشباع شده بود، ترجمان افکار جدی مردم بنگال گشت. مخصوصاً بطلان امتیازات طبقاتی را در اجتماع هند اعلام کرد. وی موسیقی دان و نقاش(7) و شاعر بود و بزبان بنگالی اشعار عارفانه و شورانگیزی سرود. بکشورهای اروپا و ایران(8) و ژاپن و چین و روسیه و امریکا مسافرت کرد. در آوریل 1941 دانشکدهء اکسفورد درجهء دکترای افتخاری را به وی اهداء کرد. در آن مراسم خطابه ای دربارهء «بحران در تمدن» ایراد کرد و در آن علل جنگ را با روش عقلی تجزیه و تحلیل کرد و پیشنهادهایی دربارهء صلح و توافق عمومی بجهانیان کرد. این خطابه که در نوع خود یکی از شاهکارهای نثری تاگور است، بنام «مذهب بشر» چاپ و منتشر گردید. وی در هفتم اوت 1941 پس از یک عمل جراحی در کلکته درگذشت. مجموعهء اشعار او بنام «گیتانجلی»(9) بوسیلهء آندره ژید نویسندهء مشهور فرانسه ترجمه شد(10). از جملهء آثار این دانشمند بزرگ که بزبانهای انگلیسی و فرانسه ترجمه شده است عبارتند از:
نام کتابترجمهترجمه
به انگلیسیبه فرانسه
در سالدر سال
باغبان(11)19141921
چیدن میوه(12)19161921
میهن و جهان19191921
فراری-1924
صد شعر از کبیر(13)19151924
ماه جوان19131924
خاطرات من(14)19171925
آمال ونامهء پادشاه(15)-1925
مذهب بشر(16)19311925
موشی(17)-1926
دورهء بهار(18)-1926
ماشین (درام)-1929
غرق کشتی(19)(داستان)-1926
نامه هائی به یک
دوست(20)19281931
چیترا(21)1914-
پستخانه1914-
پرندگان آواره1916-
ملیت1917-
تربیت طوطی1918-
خرزهرهء قرمز1924-
گره های بازشده1925-
دیگر از آثار این دانشمند بزرگ عبارت است از:
1 - چیترلیپی
2 - وحدت تخلیقی
3 - الوداع ای دوست من
4 - مرکز تمدن هندی
5 - گورا
6 - مناظر بنگال
7 - سنگهای گرسنه
8 - شاه و کلبهء تاریک
9 - هدیهء عاشق
10 - شخصیت
11 - یادداشتها
12 - نمایشنامهء قربانی و دیگر نمایشنامه ها
13 - طریقت (نطق های تاگور در ژاپن)
14 - خدمت
15 - دو خواهر
16 - منظره ای از تاریخ هند
17 - سه نمایشنامه
توضیح آنکه کتاب گیتانجلی تاگور موجب اهداء جایزه نوبل به وی گردید. رجوع به دایره المعارف بریتانیکا سال 1957 ج21 ص753 و لاروس قرن بیستم و وفیات معاصرین بقلم محمّد قزوینی، مجلهء یادگار سال سوم شمارهء چهارم و امثال و حکم دهخدا ج3 ص1548 و المنجد ذیل کلمهء «طاغور» و مجموعهء اشعار دهخدا به اهتمام محمّد معین ص8 (با تصویر تاگور و مؤلف لغت نامه) و سالنامهء پارس سال 1312 ه . ش. ص70 (مقالهء فروغی دربارهء تاگور) و شرح حال تاگور در مقدمهء کتاب «چیترا» ترجمهء فتح الله مجتبائی چ کانون انتشارات نیل و کتاب «رابیندرانات تاگور» تألیف محیط طباطبائی چ کتابخانهء ترقی شود.
(1) - Tagore, sir Rabindranath. طاغور (عربی).
(2) - Maharashi Devendranath.
(3) - Dwarkanath Tagore. .(عربی) شنتینیکتان.
(4) - Santiniketan (5) - آقای ابراهیم پورداود استاد دانشگاه تهران مدت دو سال در دانشگاه مذکور بتدریس فرهنگ و ادب فارسی اشتغال داشتند.
(6) - Knighthood (نظیرلقب شوالیه درفرانسه).
(7) - از سال 1929 م. بکار نقاشی مشغول شد.
(8) - ساعت پنج بعدازظهر پنجشنبه هشتم اردیبهشت 1311 ه . ش. تاگور با همراهان خود وارد طهران شد و مورد استقبال وزیر فرهنگ و عده ای از فضلا و نویسندگان ایران قرار گرفت و در باغ نیرالدوله (انجمن ادبی) که برای توقف ایشان معین شده بود، ورود نمود. از جملهء همراهان تاگور دینشاه جی جی بابائی ایرانی رئیس انجمن زردشتیان هندوستان بود. تاگور پس از اقامت کوتاهی در ایران روز یکشنبه 25 اردیبهشت 1311 با همراهان خود از راه همدان و کرمانشاه بطرف بین النهرین حرکت نمود.
(9) - Gitanjali. (10) - این اثر بسال 1913 به انگلیسی و بسال 1948 بوسیلهء «یوحنا قمیر» بعربی ترجمه شد.
(11) - در فرانسه: «باغبان عشق»، این اثر در سال 1321 ه . ش. بوسیلهء دوشیزه ف - گ - خطیر بفارسی ترجمه شد.
(12) - در فرانسه: «سبد میوه»، این کتاب بنام «سبد میوه» در سال 1334 ه . ش. بوسیلهء ناصر ایراندوست بفارسی ترجمه شد.
(13) - در فرانسه: «اشعار کبیر».
(14) - در فرانسه: «خاطرات»؛ این اثر بوسیلهء «یوحنا قمیر» بسال 1948 بعربی ترجمه شد.
(15) - Amal et la lettre du roi. (16) - در فرانسه: «مذهب - شاعر».
(17) - Mushi.
(18) - Le cycle du printemps.
(19) - Le Naufrage. (20) - از سال 1913 تا 1922 م.
(21) - این اثر در سال 1334 ه . ش. بوسیلهء فتح الله مجتبائی بفارسی ترجمه شد.
قافیه‌یاب برای اندروید
با خرید نسخه اندرویدی قافیه‌یاب از فروشگاه‌های زیر از این پروژه حمایت کنید:
ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید
نرم‌افزار فرهنگ عروضی
گنجور
گنجور مجموعه‌ای ارزشمند از سروده‌ها و سخن‌رانی‌های شاعران پارسی‌گوی است که به صورت رایگان در اختیار همگان قرار گرفته است. برای مشاهده وب‌سایت گنجور اینجا کلیک کنید.
دریای سخن
نرم‌افزار دریای سخن کتابخانه‌ای بزرگ و ارزشمند از اشعار و سخنان شاعران گرانقدر ادب فارسی است که به حضور دوستداران شعر و ادب تقدیم می‌داریم.