تاج الدین

[جُدْ دی] (اِخ) حسن بن شرف الملک ابوبکر الاشعری (از اولاد ابوموسی اشعری معروف، یکی از حکمین صفّین) ملقب به بهاء الملک. این تاج الدین برادر عین الملک فخرالدین حسین وزیر ناصرالدین قباجه بود و خود نیز وزارت ناصرالدین قباجه را عهده دار بود و پس از مرگ ناصرالدین قباجه بالتتمش پیوست و در اواخر سال 633 ه . ق. بدست غلامان رکن الدین فیروز شاه بن التتمش کشته شد. عوفی در لباب الالباب آرد:... مشیر همایون وزیر ملک الوزرا الغ قتلغ اعظم خواجهء جهان الحسین ابن الصاحب الاجل الکبیر العادل شرف الملک رضی الدوله والدین بکر الاشعری... و ترازوی احسان را بصدر کبیر بهاء الملک تاج الدوله و الدین عمده الوزراء قدوه صدور العالم الحسین ابن الصاحب الکبیر العالم العادل شرف الملک رضی الدوله والدین ابی بکر یدیم الله جلاله و رحم اسلافه الکبار تمام گردانید و سرسرّ هر دو برادر خورشید فرّ فلک منصب عرش منقبت را با یکدیگر تساوی ارزانی داشت ... (لباب الالباب چ لیدن به هزینهء اوقاف گیب ج 1 صص3- 6). علامهء قزوینی در تعلیقات همین مجلد آرد:... عین الملک فخرالدین الحسین بن شرف الملک رضی الدین... وی ابتدا وزیر ناصرالدین قباجه (602- 625) بوده و در سنهء 625 ه . ق. که ناصرالدین قباجه باشمس الدین التتمش (607- 633 ه . ق.) مصاف داد و مغلوب شد و خود را در آب سند غرق نمود خزاین و بقایای حشم او که از جملهء ایشان عین الملک مذکور و برادرش بهاء الملک حسن و عوفی مصنف این کتاب و منهاج السراج صاحب طب (طبقات ناصری) بود بخدمت شمس الدین التتمش پیوستند... بهاء الملک تاج الدین برادر عین الملک مذکور و او نیز از وزراء ناصرالدین قباجه بوده و چنانکه گفتیم بعد از غرق ناصرالدین قباجه بالتتمش پیوست و تا زمان رکن الدین فیروز شاه بن التتمش در حیات بود و در اواخر سنهء 633 یا اوایل 634 ه . ق. که امراء فیروز شاه بروی بشوریدند و او را مقید کردند غلامان ترک او جماعتی از کبار امراء تازیک را که از جمله بهاء الملک بود بکشتند (طبقات ناصری 183 و 261 و تاریخ فرشته 1:118). (لباب الالباب ج 1 ص289، 290). علامهء قزوینی در حاشیهء صفحهء 289 لباب الالباب دربارهء نام تاج الدین آرد: در اینجا (لباب الالباب) و طب (طبقات ناصری 183) «حسین» دارد و در تاریخ فرشته 1:118 و ترجمهء طبقات ناصری لراورثی 635 و 761 «حسن» و ظاهراً حسین سهو است چه دو برادر بیک اسم غیر معهود است.