بیجار

(اِخ) شهرستان بیجار یا گروس. یکی از شهرستانهای یازده گانهء استان پنجم کشور است و حدود و مشخصات جغرافیایی آن بشرح زیر است: از طرف شمال خاور به بخشهای قیدار و ماه نشان از شهرستان زنجان، از طرف شمال باختر به بخش تکاب از شهرستان مراغه، از طرف باختر به بخش دیواندره از شهرستان سنندج، از طرف جنوب به بخش قروه از شهرستان سنندج، از طرف جنوب خاور به دهستان مهربان از بخش کبودرآهنگ شهرستان همدان. سه رشته کوهستان در این شهرستان وجود دارد. 1- کوههای شمالی. در منتهی الیه شمالی شهرستان قرار گرفته بلندترین قلل رشتهء مذکور به ترتیب از باختر به خاور قلهء کوه امامزاده ایوب انصار به ارتفاع 2512 متر، قلهء زرنیخ در شمال آبادی چیچکلویه ارتفاع 3030 متر، قلهء کوه شاه نشین در شمال آبادی شاه نشین به ارتفاع 3200 متر است. 2- کوههای مرکزی. بلندترین قلل رشتهء مرکزی از شمال باختر به جنوب خاور عبارتند از کوه سرقیصه به ارتفاع 2346 متر، کوه نقاره کوب در شمال باختر شهر به ارتفاع 2234 و کوه پنجه علی در باختر شهر به ارتفاع 2407، کوه حمزه عرب در 9 کیلومتری خاور شهر بیجار به ارتفاع 2555، کوه تماشا در 20 کیلومتری جنوب خاور شهر بیجار به ارتفاع 2258 و کوه چنگ الماس بین دهستانهای پیرتاج و گاویازه به ارتفاع 2525 متر است. 3- سومین رشته، کوههای جنوب شهرستان است، مرتفع ترین قلل آن قلهء کوه زیره کوه واقع در جنوب باختری نجف آباد به ارتفاع 2642 متر است. گودترین محل شهرستان آبادی کل قشلاق واقع در کنار رودخانهء قزل اوزان و انتهای رودخانه است که 1372 متر از سطح دریا مرتفع تر است. رودخانه ها: سه رودخانهء مهم در این شهرستان جاری است: رودخانهء قزل اوزان. رودخانه تلوار. رودخانه گوه زن. شهرستان بیجار یا منطقه گروس از 7 دهستان تشکیل شده است. دهستان پیرتاج 40 آبادی 12 هزار سکنه. دهستان خسروآباد 49 آبادی 16 هزار سکنه. دهستان سیلتان 22 آبادی 7 هزار سکنه. دهستان سپاه منصور 35 آبادی 12 هزار سکنه. دهستان کرانی 59 آبادی 19 هزار سکنه. دهستان گاوبازه 15 آبادی 6 هزار سکنه. دهستان نجف آباد 55 آبادی 9 هزار سکنه. شهر بیجار یک آبادی ده هزار سکنه، جمعاً از 276 آبادی و 91 هزار سکنه تشکیل شده است. شهر بیجار مرکز شهرستان گروس است و مرتفع ترین شهر ایران است. جمعیت شهر در حدود ده هزارتن است. (از فرهنگ جغرافیائی ایران ج5).