بود

(مص مرخم، اِمص) بودن. وجود. (فرهنگ فارسی معین). هستی. (شرفنامهء منیری). موجود چنانچه معدوم، نابود. (آنندراج) :
چو اندیشهء بود گردد دراز
همی گشت باید سوی خاک باز.فردوسی.
چون همی بود ما بفرساید
بودنی از چه می پدید آید.ناصرخسرو.
جان و دل را از من آن جانان دلبر درربود
بود من نابود کرد و یاد من نسیان گرفت.
سوزنی.
از حادثات در صف آن صوفیان گریز
کز بود(1) غمگنند و ز نابود شادمان.خاقانی.
داریم درد فرقت یاران گمان مبر
کاندوه بود(2) یا غم نابود می بریم.خاقانی.
همه بود را هست او ناگزیر
ببود کس او نیست نسبت پذیر.نظامی.
همه بودی از بود او هست تام
تمام اوست دیگر همه ناتمام.نظامی.
گامی از بود خود فراتر شد
تا خداوندیش میسر شد.
نظامی (هفت پیکر ص13).
- بود و نابود؛ وجود و عدم. (ناظم الاطباء) :
مرد را فرد و ممتحن بگذاشت
بود و نابود او یکی پنداشت.سنایی.
- || دارایی و تنگدستی و غنا. (ناظم الاطباء).
- || هر چیز موجود و حاضر. (ناظم الاطباء).
- || هر چیز آینده. (ناظم الاطباء).
- بود و نبود؛ دارایی و ثروت و مال و آنچه میتواند وجود داشته باشد: بود و نبود او همین یک خانه بود.
- || وجود و عدم. (آنندراج). هستی و نیستی: بود و نبودش یکسان است :
از سرگذشت و بود و نبود همه جهان
دیوان عنصریست ز محمود یادگار.سوزنی.
مر پرتو را احاطه نتواند شمع
هر چند که باشدش از او بود و نبود.
علی اکبر دهخدا.
|| هستی. مال. (فرهنگ فارسی معین) :
باد ما و بود ما از داد تست
هستی ما جمله از ایجاد تست.مولوی.
به اندازهء بود باید نمود
خجالت نبرد آنکه ننمود، بود.سعدی.
|| پود. حراق. خف. بد. پد. پیفه. (یادداشت بخط مؤلف). رجوع به پیفه شود.
(1) - بمعنی بعد هم ایهام دارد.
(2) - بمعنی بعد هم ایهام دارد.