بزرگمهر

[بُ زُ مِ] (اِخ) نام حکیم بزرگوار و نجیب دانش شعار، پسر بختگان که سالها وزارت انوشیروان دادگر کرد و بحکمت معروف است و بتدبیر مشهور. و در اغلب کتب تواریخ و شهنامهء فردوسی حالات وی مسطور. (انجمن آرای ناصری). معرب آن بزرجمهر. وزیر (شاید داستانی) خردمند خسرو انوشیروان شاهنشاه ساسانی. داستانهای بسیار از خردمندی او گفته اند. و گویند وقتی پادشاه هند دستگاه شطرنج نزد پادشاه ایران فرستاد، بزرگمهر اسرار آنرا کشف کرد و در برابر بازی نرد را اختراع نمود. رساله ای بزبان پهلوی بنام «پندنامگ وزرگمهر بختگان» یعنی پندنامهء بزرگمهر پسر بختگان بدو منسوب است که دارای 430 کلمه است. (از دائره المعارف فارسی). و رجوع به بزرجمهر و تاریخ کلام شبلی نعمانی ص113 و التفهیم حاشیهء ص318 و ایران در زمان ساسانیان و سبک شناسی ج 1 ص52 و 53 و 271 و دستورالوزراء ص15 شود :
سیصد وزیر گیری بیش از بزرگمهر
سیصد امیر بندی بیش از سپندیار.منوچهری.
بزم نوشیروان سپهری بود
کز جهانش بزرگمهری بود.نظامی.