ابن عطیه

[اِ نُ عَ طی یَ] (اِخ) ابوالهیجا مقاتل بن عطیه بن مقاتل البکری الحجازی، ملقب به شبل الدوله. ادیب و شاعر. او یکی از امیرزادگان عرب بود و برای نِقاری که میان او و برادران افتاد از موطن خویش رحلت کرد و به بغداد و سپس بخراسان و بعد از آن بغزنه شد و هم بخراسان بازگشت و در جملهء خواص ندمای نظام الملک وزیر درآمد و با او مصاهرت کرد و تا مرگ خواجه ملازم او بود، و پس از قتل نظام الملک او را به دو بیت ذیل رثا گفت:
کان الوزیر نظام الملک لؤلؤه
نفیسه صاغها الرحمن من شرف
عزت فلم تعرف الایام قیمتها
فردّها غیره منه الی الصدف.
و به بغداد مراجعت کرد و به عزم زیارت ناصرالدین مکرم بن علا که بجود و سخا مشهور بود قصد کرمان کرد و از مستظهر خلیفه درخواست که عنایت نامه ای خطاب به وزیر کرمان بنویسد، و با جواب نامهء خلیفه به کرمان رفت و قصیده ای در مدح وزیر مزبور بگفت و او باحترام نامهء خلیفه سه هزار دینار بدو صلت داد و با خلعت ها و اسبی او را به بغداد بازگردانید و از آن پس بماوراءالنهر رفت و بعد بهرات آمد و در آنجا بزنی عشق ورزید و او را تشبیب های بسیار گفت و از آنجا بمرو هجرت کرد و توطن جست و به سال 505 ه .ق . در بیمارستان مرو وفات یافت. او را با زمخشری مکاتبات و مداعباتی است.