امیدوار
[اُمیدْ/اُمْ میدْ] (ص مرکب) آرزومند. (فرهنگ فارسی معین). راجی. مرتجی. آمِل. (یادداشت مؤلف). مشتاق. پرامید. امیددارنده. خواهان :
بپرسید ازو نامور شهریار
که از مردمان کیست امّیدوار.فردوسی.
همیشه خردمند امّیدوار
نبیند بجز شادی از روزگار.فردوسی.
بنشین خورشیدوار می خور جمشیدوار
فرخ و امیدوار چون پسر کیقباد.منوچهری.
امیدوارم که حق خدمت من در فرزندانم رعایت کنند. (تاریخ بیهقی چ ادیب ص357). امیرالمؤمنین جویای این است و خواهان است و امیدوار است. (تاریخ بیهقی ص314).
امسال قصد خدمت آن کعبه میکنم
کاین آرزو ز من دل امّیدوار کرد.خاقانی.
شروان بروزگار تو امّیدوار باد
کاقبال روزگار هم از روزگار تست.خاقانی.
چه خوشتر زآنکه بعد از انتظاری
بامّیدی رسد امّیدواری.نظامی.
دریغا هرزه رنج روزگارم
دریغا آن دل امّیدوارم.نظامی.
بازآ که در فراق تو چشم امیدوار
چون گوش روزه دار بر اللهاکبر است.سعدی.
دعای ضعیفان امّیدوار
ز بازوی مردی به آید بکار.(بوستان).
برآوردن کام امّیدوار
به از قید بندی شکستن هزار.(بوستان).
سحر چون خسرو خاور علم بر کوهساران زد
بدست مرحمت یارم در امّیدواران زد.
حافظ.
چراغ دیدهء شب زنده دار من گردی
انیس خاطر امّیدوار من باشی.حافظ.
شده ام خراب و بدنام و هنوز امیدوارم
که بهمت عزیزان برسم به نیک نامی.حافظ.
|| نگران و متوقع. (ناظم الاطباء). متوقع. (آنندراج) (فرهنگ فارسی معین). منتظر. (ناظم الاطباء) (فرهنگ فارسی معین). مقابل ناامید، نومید. (فرهنگ فارسی معین). چشم دارنده بر خیر و نیکی :
چو در خیر کسان امّیدواری
ز نومیدی برو آیدْت خاری.
(ویس و رامین).
عجب داری از لطف پروردگار
که باشد گهنکارش امّیدوار.(بوستان).
خدایا مقصر بکار آمدیم
تهیدست و امّیدوار آمدیم.(بوستان).
در آنجای پاکان امّیدوار
گل آلودهء معصیت را چکار؟(بوستان).
امیدوار چنانم که کار بسته برآید
وصال چون بسر آمد فراق هم بسر آید.
حافظ.
دلا ز طعن حسودان مرنج و واثق باش
که بد بخاطر امّیدوار ما نرسد.حافظ.
زاهد اگر به حور و قصور است امیدوار
ما را شرابخانه قصور است و یار حور.
حافظ.
- امثال: امیدوار بود آدمی بخیر کسان.
مرا بخیر تو امّید نیست شر مرسان.
سعدی (از امثال و حکم دهخدا).
|| مطمئن و دارای امید. (ناظم الاطباء). واثق :آنچه کودکان را افتد از این علت [ سل ]امیدوارتر باشد و علاج بهتر پذیرد. (ذخیرهء خوارزمشاهی). امیدوار است کی بفر دولت قاهره ثبتهاالله تمام گردد. (فارسنامهء ابن بلخی ص147). || طامع. (منتهی الارب) :
دست مایهء بندگانت گنج خانهء فضل تست
کیسهء امّید از آن دوزد همی امّیدوار.سنایی.
|| جای امید. محل امید. (یادداشت مؤلف) :
باغی چو نعمت ملکان پایدار و خوش
کاخی چو روزگار جوانان امیدوار.فرخی.
بپرسید ازو نامور شهریار
که از مردمان کیست امّیدوار.فردوسی.
همیشه خردمند امّیدوار
نبیند بجز شادی از روزگار.فردوسی.
بنشین خورشیدوار می خور جمشیدوار
فرخ و امیدوار چون پسر کیقباد.منوچهری.
امیدوارم که حق خدمت من در فرزندانم رعایت کنند. (تاریخ بیهقی چ ادیب ص357). امیرالمؤمنین جویای این است و خواهان است و امیدوار است. (تاریخ بیهقی ص314).
امسال قصد خدمت آن کعبه میکنم
کاین آرزو ز من دل امّیدوار کرد.خاقانی.
شروان بروزگار تو امّیدوار باد
کاقبال روزگار هم از روزگار تست.خاقانی.
چه خوشتر زآنکه بعد از انتظاری
بامّیدی رسد امّیدواری.نظامی.
دریغا هرزه رنج روزگارم
دریغا آن دل امّیدوارم.نظامی.
بازآ که در فراق تو چشم امیدوار
چون گوش روزه دار بر اللهاکبر است.سعدی.
دعای ضعیفان امّیدوار
ز بازوی مردی به آید بکار.(بوستان).
برآوردن کام امّیدوار
به از قید بندی شکستن هزار.(بوستان).
سحر چون خسرو خاور علم بر کوهساران زد
بدست مرحمت یارم در امّیدواران زد.
حافظ.
چراغ دیدهء شب زنده دار من گردی
انیس خاطر امّیدوار من باشی.حافظ.
شده ام خراب و بدنام و هنوز امیدوارم
که بهمت عزیزان برسم به نیک نامی.حافظ.
|| نگران و متوقع. (ناظم الاطباء). متوقع. (آنندراج) (فرهنگ فارسی معین). منتظر. (ناظم الاطباء) (فرهنگ فارسی معین). مقابل ناامید، نومید. (فرهنگ فارسی معین). چشم دارنده بر خیر و نیکی :
چو در خیر کسان امّیدواری
ز نومیدی برو آیدْت خاری.
(ویس و رامین).
عجب داری از لطف پروردگار
که باشد گهنکارش امّیدوار.(بوستان).
خدایا مقصر بکار آمدیم
تهیدست و امّیدوار آمدیم.(بوستان).
در آنجای پاکان امّیدوار
گل آلودهء معصیت را چکار؟(بوستان).
امیدوار چنانم که کار بسته برآید
وصال چون بسر آمد فراق هم بسر آید.
حافظ.
دلا ز طعن حسودان مرنج و واثق باش
که بد بخاطر امّیدوار ما نرسد.حافظ.
زاهد اگر به حور و قصور است امیدوار
ما را شرابخانه قصور است و یار حور.
حافظ.
- امثال: امیدوار بود آدمی بخیر کسان.
مرا بخیر تو امّید نیست شر مرسان.
سعدی (از امثال و حکم دهخدا).
|| مطمئن و دارای امید. (ناظم الاطباء). واثق :آنچه کودکان را افتد از این علت [ سل ]امیدوارتر باشد و علاج بهتر پذیرد. (ذخیرهء خوارزمشاهی). امیدوار است کی بفر دولت قاهره ثبتهاالله تمام گردد. (فارسنامهء ابن بلخی ص147). || طامع. (منتهی الارب) :
دست مایهء بندگانت گنج خانهء فضل تست
کیسهء امّید از آن دوزد همی امّیدوار.سنایی.
|| جای امید. محل امید. (یادداشت مؤلف) :
باغی چو نعمت ملکان پایدار و خوش
کاخی چو روزگار جوانان امیدوار.فرخی.
قافیه‌یاب برای اندروید
با خرید نسخه اندرویدی قافیه‌یاب از فروشگاه‌های زیر از این پروژه حمایت کنید:
ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید
نرم‌افزار فرهنگ عروضی
گنجور
گنجور مجموعه‌ای ارزشمند از سروده‌ها و سخن‌رانی‌های شاعران پارسی‌گوی است که به صورت رایگان در اختیار همگان قرار گرفته است. برای مشاهده وب‌سایت گنجور اینجا کلیک کنید.
دریای سخن
نرم‌افزار دریای سخن کتابخانه‌ای بزرگ و ارزشمند از اشعار و سخنان شاعران گرانقدر ادب فارسی است که به حضور دوستداران شعر و ادب تقدیم می‌داریم.