یونس

[نُ] (اِخ) ابن عبدالله بن محمد بن مغیث، معروف به ابن صفار و مکنی به ابوالولید. قاضی اندلسی و از مردم قرطبه بود و به سال 338 ه . ق. متولد شد و از متصوفان و دانشمندان حدیث است. در بطلیوس و حومهء آن قضاوت داشت و از آن پس خطیب جامع الزهراء شد. هشام بن محمد مروانی خلیفه به سال 419 ه . ق. او را در قرطبه مقام قضاوت و وزارت داد ولی سرانجام تنها به شغل قضا اکتفا کرد تا به سال 429 ه . ق. درگذشت. تصنیفاتی دارد که از آن جمله است: 1- الموعب، در شرح الموطأ. 2- فضائل المنقطعین الی الله عز و جل. 3- التسلی عن الدنیا بتأمیل خیر الاَخره. 4- الابتهاج بمحبه الله تعالی. 5- التیسیر و التسبیب و الاختصاص و التقریب. 6- فضائل المتهجدین. اشعاری شیوا دربارهء زهد و مانند آن نیز دارد. (از اعلام زرکلی).