یعلی

[یَ لا] (اِخ) ابن امیه (یا منیه). صحابی است. (منتهی الارب). یعلی بن امیه بن ابی عبیده بن همام تمیمی حنظلی. از صحابه بود. در فتح مکه اسلام آورد و در غزوات طائف و حنین و تبوک در خدمت حضرت شرکت داشت. از طرف سه خلیفهء اول به ترتیب به امارت حلوان و نجران و یمن منصوب شد. پس از قتل عثمان به زبیر و عایشه پیوست و گویند در جنگ جمل او عایشه را بر روی شتر می برد و گویند بعد به جرگهء یاران علی آمد و در جنگ صفین با آن حضرت بود. سخت متمول و سخی بود. 28 حدیث از او روایت شده ولی بخاری و مسلم بر 3 حدیث از او اتفاق دارند. او را یعلی بن منیه نیز گویند و منیه نام مادر یا نام مادر پدر اوست. یعلی در سال 37 ه . ق. درگذشته است. (از اعلام زرکلی).