ویتنام

[یِ] (اِخ)(1) کشوری که از ترکیب سه ایالت قدیمی آنام(2)، تونکن(3) و کشنشین(4) به وجود آمده و در مشرق شبه جزیرهء هندوچین قرار دارد. وسعت آن 325000 کیلومتر مربع و سکنهء آن 30میلیون نفر است. بیشتر اهالی آن دارای مذهب تائویی و بودایی هستند، در حدود 2میلیون نفر نیز مسیحی کاتولیک دارد. فرانسویان ابتدا در سال 1858 م. در زمان ناپلئون سوم کشنشین را گرفتند و آنجا را مستعمرهء خود قرار دادند، و در 1874 آنام و در 1892 تونکن را تحت القیمومهء خویش ساختند. در ابتدای جنگ جهانی دوم در سال 1940 ژاپنی ها این کشور را اشغال کردند و آن را پایگاه حمله به مالایا قرار دادند. گروههای مقاومت در آنام و تونکن تشکیل گردید و در اوت 1945 دولت جمهوری ویتنام اعلام شد، و در نتیجه بائودایی(5) پادشاه آنام از سلطنت خلع، و دولتی متشکل از ملیّون و احزاب کمونیست و ضدژاپنی که مهمترین آنها ویت مین بود تشکیل گردید. فرانسویان با این دولت که رهبر آن هوشی مین(6) بود برای تشکیل فدراسیون مرکب از لائوس(7)، کامبوج(8) و ویتنام وارد مذاکره شدند اما پیشنهاد آنها به علت آنکه کشنشین را در این فدراسیون قرار داده بودند با شکست مواجه شد. در نتیجه در سال 1956 ارتش ویت مین هانوئی را مورد حمله قرار داد. پیروزی های ویت مین فرانسویان را بر آن داشت که با ملیّون از در آشتی درآیند. در سال 1949 کشنشین به ویتنام الحاق شد، و بائودایی به ریاست این مملکت منصوب شد، و اتحادیه ای از سه ایالت شبه جزیرهء هندوچین تشکیل گردید که به ایالت کامبوج، لائوس و ویتنام تا حدی خودمختاری میداد. شکست فرانسویان در دین بین فو در 1954 جنگ را به پایان آورد و در نتیجه ویتنام موقتاً در طول مدار 17 درجه به دو بخش تقسیم شد: ویتنام شمالی و ویتنام جنوبی، اما مقرر شد که در ژوئیهء 1956 طی یک رأی گیری عمومی دارای حکومت واحدی شود، اما این رأی گیری هرگز به وجود نیامد و دو قسمت مجزاشدهء ویتنام همچنان جدا ماندند.
(1) - Vietnam.
(2) - Anam.
(3) - Tonkin.
(4) - Cochinchine.
(5) - Bao dai.
(6) - Ho-Chi-Minh.
(7) - Laos.
(8) - Cambodge.