وشی

[وَ / وَشْ شی] (ص نسبی، اِ) از مردم وش. اهل وش. || ساختهء شهر وش. (فرهنگ فارسی معین). || جنسی از جامه های فاخر منسوب به شهر وش. نوعی از جامهء ابریشمی. (غیاث اللغات). قماش لطیفی است که در شهر وش بافند، و به تشدید ثانی هم به نظر آمده است. (برهان) (آنندراج). نوعی از جامه. (مهذب الاسماء). جامهء رنگین. (غیاث اللغات). پارچهء ابریشمی لطیف که به رنگهای مختلف در شهر وش می بافتند و گاه آن را زردوزی میکردند. (فرهنگ فارسی معین) :
تا کوه چو مصمت بود اندر مه آذر
تا دشت چو وشی بود اندر مه آزار.فرخی.
چنان چون سوزن از وشی و آب روشن از توزی
ز دوش پیل بگذاری به آماج اندرون بیله.
فرخی.
زهره [ دلالت دارد بر ] بافتن دیبا و وشی. (فرهنگ فارسی معین از التفهیم ص473).
برم ز دستم چون سوزن آژده وشی
تنم چو سوزن و دل همچو چشمهء سوزن.
مسعودسعد.
کمین جامه را داد سازی دگر
وشی زیر کرد آستر بر زبر.نظامی.
درم خواهی از گلبنانش گذر کن
وشی بایدت مگذر از جویبارش.
ناصرخسرو.
چونان کجا ز سندان تیر تو بگذرد
سوزن به جهد نگذرد از وشی و حریر.
قطران.
- وشی باف؛ بافندهء جامهء وشی :
زیغ بافان را با وشی بافان ننهند
طبل زن را ننشانند برِ رودنواز.ابوالعباس.
- وشی جامه؛ جامهء ساخت وش :
وشی جامه ای داشتی هفت رنگ
چو گل تار و پودش برآورده تنگ.نظامی.
- وشی رنگ؛ به رنگ وشی. سرخ رنگ :
زرستون نامور دخت کیارنگ
کز او روی بهاران بُد وشی رنگ.
(ویس و رامین).
- وشی کلاه؛ کلاه منسوب به وش :
زین پیشتر کلاه دواج سپید داشت
اکنون وشی کلاه، بهائی قبا شده ست.
ناصرخسرو.
- فرش وشی:زیر یکی فرش وشی گسترد
باز بدزدد ز یکی بوریاش.ناصرخسرو.
- وشی معمد؛ نوعی است از نگار. (منتهی الارب) :
از نقش و از نگار همه جوی و جویبار
بسته حریر دارد و وشی معمدا.
معروفی بلخی.
|| نام قسمی خط اختراع ذوالریاستین فضل بن سهل. (فهرست ابن ندیم). قلمی (شعبه ای) از خط عربی مستخرج از قلم ریاسی یا مدور کبیر. (فرهنگ فارسی معین).