وادی الحجاره

[دِلْ حِ رَ] (اِخ)(1) شهری است به اندلس در 57 هزارگزی مجریط (مادرید) و در طرف راست نهر هیتارس قرار دارد. فیلیپ دوم با ملکه ایزابلا از خاندان والوآ در این شهر ازدواج کرد. کاردینال بادرو مندوزه در آن درگذشت. مدفن کنت تاندیلا نخستین فرمانده سپاه غرناطه پس از استیلاء اسپانیا نیز در آنجاست. اعراب 367 سال در این شهر باقی ماندند. یاقوت در معجم البلدان میگوید: «شهری است در اندلس معروف به وادی الحجاره که بین جوف و مشرق قرطبه واقع است» و ایوب بن الحسین بن محمد بن احمدبن عوف بن حمیدبن تمیم مکنی به ابوسلیمان و معروف به ابن طویل منسوب به آنجاست که از مشرق به آنجا کوچ کرد. وی مردی ادیب و حکیم بود و به سال 383 در آنجا درگذشت. ابن حوقل آرد: شهر بزرگی است و دارای حصارهای سنگی و بازارها و خندقها و حمامها است. نام دیگر وادی الحجاره شهر فرج است که منسوب به خانواده ای از بربر به نام «بنوفرج» است و یعقوبی هم این نام را آورده است. عرب به سال 714 م. این شهر را فتح کرد و تا سال 1060 م. در دست آنها باقی ماند و فردیناند قشتالی(2) آن شهر را پس گرفت ولی اعراب مجدداً آن را فتح کردند و تا سال 1081 در دست آنها باقیماند و قاریانس دو مینیه(3)ملقب بسید از فرزندان عم القمبیدور آنجا را مجدداً فتح کرد. (از الحلل السندسیه ص 69 و 70 و 71) گروهی از علماء و رجال به این شهر منسوبند. رجوع به الحلل السندسیه شود.
Guadialanara.یا
(1) - Guadalajara
(2) - Ferdinand Castille.
(3) - Alvar Ganez de Minaya.