واپسین

[پَ] (ص نسبی) اخیر. آخرین. مؤخر. آخر. (السامی) (آنندراج) (فرهنگ نظام). بازپسین. متأخر. انجامین و آنچه پس از همه باشد. (آنندراج) (فرهنگ نظام). پس. آخر. (شعوری). آخری :
واپسین دیدارش از من رفت و جانم بر اثر
گر برفتی در وداعش من ز جان خشنودمی.
خاقانی.
بهر دوباره زادن جانت ز امهات
زین واپسین مشیمهء دیگر که شبنمی است.
خاقانی.
واپسین یار منی در عشق تو
روز برنایی به پیشین آورم.
خاقانی (دیوان چ عبدالرسولی ص 827).
سی سال است که چنان نماز کردم که هر نمازی که گزاردم چنان دانستم که این واپسین نمازهای من خواهد بود. (تذکره الاولیاء عطار).
- تا دم واپسین؛ تا آخرین نفس. تا آخر عمر. (ناظم الاطباء).
- دم واپسین؛ حالت نزع. (آنندراج) (فرهنگ نظام). نفس آخر. (ناظم الاطباء) :
هر کار که می ببایدت کرد بکن
کاندر دم واپسین امانت ندهند.عطار.
- روز واپسین؛ قیامت. روز پسین :
در روز واپسین که سرانجام عمر تست
از خشت باشدت کله و از کفن قبا.عطار.
- سحر واپسین؛ هنگام پس از سحر. (ناظم الاطباء).
- فرزند واپسین؛ ابن هرمه. ابن عجره. ته تغاری.
- واپسین روز ماه؛ سلخ. عاقب. (مهذب الاسماء).
- واپسینان لشکر؛ ساقه و دنبالهء لشکر.
- واپسین همه؛ اسبی که آخر همه می ماند. فسکل.
|| جماعتی که پشت سر امام نماز خوانند. (شعوری).