اسماعیلیه
[اِ لی یَ] (اِخ) قصبه ایست در مصر سفلی بساحل غربی کانال سوئز، در 70 هزارگزی جنوب پورت سعید و در 72 هزارگزی شمال سوئز در میان کانال و در ساحل شمالی دریاچهء تمساح. این قصبه بوسیلهء یک خط آهن از یک طرف با خط آهن سوئز و از طرف دیگر با خطوط قاهره، اسکندریه، رشید و دمیاط ارتباط دارد و یک شعبه از شعبات نیل هم از میان این قصبه جریان یافته وارد دریاچهء تمساح میشود. در سال 1280 ه . ق. خدیو، اسماعیل پاشا این شهر را پی افکند و طبق نقشهء وسیعی کوی و برزنهای زیبا و کوچه های دلگشا در اینجا بوجود آورد و میخواست که مرکز تجارت مهم و فروشگاه عظیمی شود، با این وصف این قصبه به ترقی مأمول نائل نشد. (از قاموس الاعلام ترکی). و رجوع به ضمیمهء معجم البلدان ج1 صص 265 - 266 شود. تعداد نفوس آن بالغ بر 15000 تن است. || نام کانالیست که از میان قصبهء اسماعیلیه واقع در مصر سفلی میگذرد. (قاموس الاعلام ترکی).