اسماعیل
[اِ] (اِخ) ابن علی بن حسین بن زنجویه رازی بصری مکنی به ابوسعد. سمّان حافظ متقن معتزلی. وی شیخ معتزله و عالم و محدث ایشان در عصر خویش است. وفات وی بسال 445 ه . ق. بود. او راست «الموافقه بین اهل البیت و الصحابه و ما رواه کل فریق فی حق الاَخر». (اعلام زرکلی ج 1 ص 108). حاجی خلیفه کنیهء او را ابوسعد یا ابوسعید نوشته و گوید کتاب الموافقهء او را جارالله محمود زمخشری با حذف اسانید و تکرار مختصر کرده است. (کشف الظنون در: الموافقه). و رجوع بروضات الجنات ص31 س 27 شود.