نوی

[نَ / نُ]( 1) (حامص) تازگی (ناظم الاطباء) (برهان قاطع) (غیاث اللغات) تجدد (یادداشت مؤلف) نو بودن مقابل کهنگی : سخن زین نمط هرچه دارد نوی بدین شیوهء نو کند پیروینظامی و گر بی شگفتی گذاری سخن ندارد نوی شیوه های کهننظامی|| طراوت شادابی رواج و رونق جدت آراستگی و زیبائی : چو دیهیم شاهی به سر برنهاد جهان را به نوی همی مژده دادفردوسی این کهن گیتی ببرد از تازه فرزندان نوی ما کهن گشتیم و او نو اینش زیبا جادوی ناصرخسرو لباس گرانمایهء خسروی که دل را نوا داد و تن را نوینظامی ز شرع خود نبوت را نوی داد خرد را در پناهش خسروی دادنظامی بشنو این پند از حکیم غزنوی تا بیابی در تن کهنه نویمولوی به دلها نیاز اوستادی قوی است کزو هر زمان صنعتی را نوی است امیرخسرو || تجدید (برهان قاطع) رجوع به معنی قبلی شود || جوانی رجوع به شاهد ترکیب بنوی در ترکیبات همین لغت شود - از نوی؛ از نو دیگر بار بار دیگر : بیاراست ایوان کیخسروی برافروخت ایوان بدو از نویفردوسی || - جدیداً بتازگی اخیراً : دیری است کاین بزرگی در خاندان اوست این مرتبت نیافت کنون خواجه از نوی فرخی - بنوی( 2) (به نوی)؛ از نو بار دیگر دیگر بار : ببخشید بر لشکرش خواسته سپاهش بنوّی شد آراستهفردوسی دمنده بر آن رزمگاه آمدند بنوّی همه کینه خواه آمدندفردوسی ز هر سو سلاح و سپاه آوریم بنوّی یکی تازه راه آوریمفردوسی چو این گفته شد پاک برخاستند بنوّی شدن را بیاراستند شمسی (یوسف و زلیخا) نوشتم یکی نامهء دلپسند بنوّی بر آن بارگاه بلند شمسی (یوسف و زلیخا) مرا شکوفه خوش آید که ابتدای بهار زمانه را بنوی زینت و نگار دهدظهیری || - اخیراً به تازگی جدیداً حدیثاً (یادداشت مؤلف) : کس اندر جهان این شگفتی ندید که اکنون بنوی به ایران رسیدفردوسی چنین گفت شاه جهان باتخوار که آمد بنوی یکی نامدارفردوسی نه دولت است اینکه بنوی بدو رسید نه خدمت است اینکه بنوی شد اختیار فرخی باید که بخدمت آید با لشکرها چه آنکه با وی بودند و چه آنکه بنوی فرازآورده است (تاریخ بیهقی ص 34 ) آن کسان را که بنوی اثبات کرده است بداشته آید (تاریخ بیهقی ص 34 ||) - در جوانی : شد آن نامور مرد شیرین سخن بنوی بشد زین سرای کهنفردوسی ( 1) - با واو مشدد [ نَ / نُ و وی ] هم در شعر (بخصوص بحر « و» متقارب) آمده است رجوع به ترکیبات همین لغت شود ( 2) - در شاهنامه، به اقتضای وزن (بحر متقارب)، همیشه به تشدید آید.