اسماعیل

[اِ] (اِخ) ابن ابی زیاد سَکونی(1)شعیری. شیخ طوسی او را در عداد اصحاب صادق (ع) شمرده گوید: همان اسماعیل بن مسلم کوفی است. و در فهرست گوید: نام ابوزیاد مسلم بود. او راست کتابی بزرگ (ظ: در حدیث) و کتاب النوادر. ابن ابی جید از محمد بن حسن از کتب او روایت کرده است. نجاشی گوید: کتب او را بر ابوالعباس احمدبن علی خواندم. در کتب رجال متأخر نیز شرح احوال او آمده است. ذهبی در مختصر خود و ابن حجر در تقریب گفته اند قاضی موصل و کذاب بود. و برخی او را اسماعیل بن زیاد خوانده اند. شیخ عبدالله ممقانی اقوال مختلف را دربارهء شیعی یا سنی بودن او نقل کرده سپس گوید: بهر حال شیخ طوسی میگوید صحت اخبار او اجماعی است خواه شیعه باشد و خواه سنی. صاحب ترجمه همان سَکونی معروف است که اهل حدیث و اخباریین شیعه او را از اصحاب اجماع میشمرند. و روایتهای او را در اکثر موارد و مسائل فقه نقل میکنند و لیکن عده ای از ناقدین احادیث و اصولیون او را ضعیف شمرده اند و در میان ایشان مثلی دربارهء اخبار ضعیف السند مشهور شده بدین عبارت «الروایه سَکونیه» و روایات سَکونی را بهترین نمونهء ضعف قلمداد کرده اند. برای اطلاع بیشتر بر مطالب فوق بکتاب تنقیح المقال ج1 صص127 - 129 و دیگر کتب رجال مراجعه شود.
(1) - نسبت به قبیله ای از عرب یمن.