ناگوار

[گُ] (ص مرکب) (از: نا، نفی، سلب + گوار = ناگور = ناگوارد = ناگورد) (حاشیهء برهان قاطع چ معین) ناگوارا ناگواره ناگوارد ضد گوارا چیز بدهضم که زود گوارا نشود (از آنندراج) ناهاضم (غیاث اللغات) طعام ناپخته در معده را گویند (برهان قاطع) ناگوارا ناگوارده هضم ناشده تحلیل نرفته غذائی که هضم نرود و قابل هضم نباشد (ناظم الاطباء) که هضم نشود که تحلیل نرود ثقیل بطی ءالانهضام دژگوار سنگین (|| اِ مرکب) بدهضمی امتلا (انجمن آرا) (آنندراج) تخمه و امتلا گرانی شکم از بدهضمی (از برهان قاطع) (ناظم الاطباء) و آن را ناگوارا و ناگوارده هم گویند (انجمن آرا) تخمه (صحاح الفرس) (فرهنگ اسدی) (از صراح) ناگواره ناگوارد (زمخشری) امتلاء از بسیار خوردن (اوبهی) : از سخای تو ناگوار گرفت خلق را یکسر و منم ناهارزینبی نه بسیارکن شو نه بسیارخوار کز آن سستی آید وز این ناگوارنظامی همیشه لب مرد بسیارخوار در آروغ بد باشد از ناگوارنظامی (|| ص مرکب) چیزی که لذیذ نباشد و ذائقه از آن لذت نبرد هر چیز که پسندیده و مطبوع طبیعت نباشد (از ناظم الاطباء) بدمزه به طبیعت ناخوش آینده (غیاث اللغات) : و به حکم آنکه برنج زار است آب آن وخیم باشد و ناگوار (فارسنامهء ابن بلخی ص 142 ) و استقبال مقدم مرا چنین ذخیره ای نامحمود و شربتی ناگوار مهیا کرده ای (سندبادنامه ص 124 ) آنکه ترا دیده بود شیرخوار شیر تو زهریش بود ناگوارنظامی ز خرما بدستی بود تا به خار که این گلشکر باشد آن ناگوارنظامی || غذای نامناسب و ناپسند غذایی که اذیت کند و رنج آورد و بی ترتیب باشد (ناظم الاطباء) ناسازگار : چو با سرکه سازی مشو شیرخوار که با شیر سرکه بود ناگوارنظامی || گران غیرقابل تحمل ناملایم طبع دشوار سخت : بر فقیران محنت و پیری نباشد ناگوار کی غم دندان خورد آن کس که نانی نیستش صائب - ناگوار آمدن گفتار یا کردار کسی بر کسی؛گران آمدن و بر خوردن سخت آمدن تحمل ناپذیر شدن || کنایه از مردم بدرزق و نادلچسب (برهان قاطع) مردم نادلچسب (ناظم الاطباء) مجازاً، مرد گرانجان (آنندراج) آنکه مصاحبت و رفتارش دلنشین و ملایم طبع و گوارا نباشد نادلچسب (ناظم الاطباء) مجازاً، مرد گرانجان (آنندراج) آنکه مصاحبت و رفتارش دلنشین و ملایم طبع و گوارا نباشد.