ناصح

[صِ] (ع ص) نصیحت کننده (منتهی الارب) (از اقرب الموارد) (از معجم متن اللغه) (آنندراج) پنددهنده (ناظم الاطباء) اندرزگوینده اندرزگو واعظ مذکر ج، نُصّاح نُصَّح نصحاء : اگر مرد از قوت عزم خویش مساعدتی تمام نیابد تنی چند بگزیند هرچه ناصح تر و فاضل تر که وی را بازمی نمایند عیب های وی (تاریخ بیهقی) ناصحان وی بازنمودند که غور و غایت این حدیث بزرگست (تاریخ بیهقی) هرکه سخن ناصحان نشنود بدو آن رسد که به سنگ پشت رسید (کلیله و دمنه) یکی از سکرات ملک آن است که همیشه خائنان را آراسته دارد و ناصحان به وبال سخط مأخوذ (کلیله و دمنه) هرکه سخن ناصحان استماع ننماید عواقب کارهای او از ندامت خالی نماند (کلیله و دمنه) ناصحی کان ترا بد آموزد نیست ناصح که از عدو بتر استظهیر ناصحان گفتند از حد مگذران مرکب استیزه را چندین مرانمولوی دانند عاقلان که مجانین عشق را پروای پند ناصح و قول ادیب نیستسعدی پدر گفت ای پسر به مجرد این خیال باطل نشاید روی از تربیت ناصحان بگردانیدن (گلستان) ملک را پند وزیر ناصح موافق طبع نیامد (گلستان ||) مشفق دلسوز خیرخواه یکدل دوست مخلص( 1) مقابل حاسد : دو چیز دار برای دو تن نهاده مقیم ز بهر ناصح تخت وز بهر حاسد دار فرخی کاتبت را گو نویس و خازنت را گو بسنج ناصحت را گو گزار و حاسدت را گو گداز منوچهری چنان نمودی که وی امروز ناصح تر و مشفق تر بندگانست (تاریخ بیهقی) ناصح ناصح تو برجیس است حاسد حاسد تو کیوانستمسعودسعد با حاسد تو دولت چون آب و روغن است با ناصح تو ساخته چون زیر با بم است سوزنی هستند ناصحانت ز ناز و نعم غنی چونانکه حاسدانت ز بار نقم غمیسوزنی چو باد ناصح قدرش برآمده به فلک چو آب حاسد جاهش فروشده به زمین عوفی پدیدار است عدل و ظلم پنهان مخالف اندک و ناصح فراوان قمری (از ترجمان البلاغه ||) خالص از عسل و هر چیز دیگر (معجم متن اللغه) الخالص من العسل و غیره (اقرب الموارد) انگبین بی آمیغ (منتهی الارب) (ناظم الاطباء) (آنندراج) خالص بی غش || پاکیزه نقی صافی مصفا غیرمغشوش: رجل ناصح الجیب؛ مرد صاف دل (منتهی الارب) هو ناصح القلب نقی القلب و ناصح الجیب؛ نقی الصدر لاغش فیه (معجم متن اللغه ||) خیاط (معجم متن اللغه) (اقرب الموارد) درزی (منتهی الارب) (ناظم الاطباء) (آنندراج) ( 1) - نصح لفلان؛ اخلص له الود فهو ناصح (المنجد).