نادیده

[دی دَ / دِ] (ن مف مرکب) دیده نشده (ناظم الاطباء) نامرئی غیربارز مخفی که دیده نشده است : در قیامت این زمین بی نیک و بد کی ز نادیده گواهیها دهدمولوی هواخواه توام جانا و میدانم که میدانی که هم نادیده می بینی و هم ننوشته میخوانی حافظ قدر یاقوت لب او را که میداند که چیست جوهری قیمت نداند گوهر نادیده راصائب || بدیع تازه طرفه که هنوز دیده نشده است که نظیر آن دیده نشده است : و لذت نعمت اندر آن است که نادیده بینی و ناخورده بخوری (قابوسنامه) - نادیده ها؛ بدایع طرایف تازه ها : ز پوشیدگیها خبر داشتن ز نادیده ها بهره برداشتننظامی || بی دیده کور : رو و سر در جامه ها پیچیده اند لاجرم بادیده و نادیده اندمولوی || ندیده بدون اینکه ببیند : ز آتش دولت چو در شب اختران گرمئی نادیده دیدم دود بسخاقانی بباید با منت دمساز گشتن ترا نادیده نتوان بازگشتننظامی و آن پری پیکر پسندیده دل در او بسته بود نادیدهنظامی هر که نادیده نام او گوید مشرک است و فضول ناهموارعطار ذره ای نادیده گنج روی تو ره بزد بر ما طلسم روی توعطار هر یکی نادیده از رویت نشانی میدهند پرده بردار ای که خلقی درگمان افکنده ای سعدی نسبت رویت اگر با ماه و پروین کرده اند صورت نادیده تشبیهی به تخمین کرده اند حافظ که کس نادیده نقش کس نپرداخت وگر پرداخت چون اصلش کجا ساخت وصال نادیده قرار از کفم برد چشمی که بلای روزگار استمیرزا عیسی - به نادیده؛ بدون آنکه ببیند ندیده : بدو گفت گیو ای جهاندار کی سرافراز و بیدار و فرخنده پی همه شاد و روشن بچهر تواند به نادیده یکسر به مهر تواندفردوسی || تحمل نکرده نبرده ندیده : ابا تاج و با گنج نادیده رنج مگر زلفشان دیده رنج شکنجفردوسی به خواری بسته دل نادیده خواری به یاری بسته دل نادیده یاریوصال || رذل لئیم خسیس (ناظم الاطباء) کنایه از خسیس و لئیم و اراذل باشد (انجمن آرا) ممسک ندید بدید تازه به دوران رسیده : کی باشد کی که در تو آویزم چون در زر و سیم مرد نادیدهسنائی با بذل تو اسم بحر نادیده با ذهن تو نام عقل دیوانه مختاری (از انجمن آرا) ز آن گدارویان نادیده ز آز شد در رحمت بر ایشان در فرازمولوی تو چه دانی ذوق آب دیدگان عاشق نانی تو چون نادیدگانمولوی || بی وقوف ناآزموده کار || آن که چیزی را خرد و کوچک می بیند (ناظم الاطباء ||) حریص آزمند : مشفقی عمر به نظارهء خوبان بگذشت هیچگه سیر نشد دیدهء نادیدهء ما مشفقی تاجیکستانی.