مناسک

[مَ سِ] (ع اِ) جِ مَنسِک یا مَنسَک. (منتهی الارب) (آنندراج) (ناظم الاطباء) (اقرب الموارد). و رجوع به منسک شود. || جاهای عبادت حاجیان. (آنندراج) (غیاث). || به مجاز ذکر محل و ارادهء حال، به معنی اعمال و افعال حج، چنانکه طواف کعبه و رمی الجمار و سعی میان صفا و مروه، یعنی دویدن میان صفا و مروه و وقوف عرفات، یعنی استادن در عرفات و قربانی و بستن احرام و غیر آن. (غیاث) (آنندراج). اعمال راجع به گزاردن حج. (از کشاف اصطلاحات الفنون). معالم و ارکان و افعال حج. (یادداشت به خط مرحوم دهخدا) :
تا بیابی گر بجویی از برای حج و غزو
در مناسک حکم حج و در سیر حکم غزا.
سنائی (دیوان چ مصفا ص34).
تا بیابد حاجی و غازی همی اندر دو اصل
در مناسک حکم حج وندر سیر حکم غزا.
سنائی (ایضاً ص4).
خوانده اند از لوح دل شرح مناسک بهر آنک
در دل از خط یدالله صد دلستان دیده اند.
خاقانی.
گویی کانبوه حافظان مناسک
گرد در مسجدالحرام برآمد.خاقانی.
سوی کعبه شد رخ برافروخته
حساب مناسک درآموخته.نظامی.
قیام به شعایر و مناسک مقتضی وقع و تعظیم شرع باشد. (اخلاق ناصری). اگر بر سبیل تطوع خواهند که حج گزارند در تعلیم مناسک آن با دیگر کتب رجوع نمایند. (مصباح الهدایه چ همایی ص339).
- مناسک الحج؛ عبادات حج و یا موضع عبادات حج. (ناظم الاطباء) (از اقرب الموارد).
- مناسک حج؛ رجوع به ترکیب قبل شود :چون آدم طواف آن خانه را کرده و مناسک حج را بدان بیاموخت و به عرفات بیرون بردش آدم یاد حوا نبود. (قصص الانبیاء ص23).
پس گشته صدهزار زبان آفتاب وار
تا نسخهء مناسک حج گردد از برش.خاقانی.
بعد از وصول به مکهء مبارکه از جبرئیل تعلیم گرفته به مناسک حج پرداخت. (حبیب السیر چ خیام ج1 ص20). چون حضرت مقدس نبوی علیه السلام عزم اقامت مناسک حج جزم فرمود به قبایل عرب پیغام فرستاد که... (حبیب السیر چ خیام ج 1 ص409).