ملطفه

[مُ لَطْ طَ فِ / فِ] (ع اِ) نامهء باریک. (مهذب الاسماء). نامهء باریک کرده. (دستور اللغهء ادیب نطنزی از یادداشت به خط مرحوم دهخدا). نامهء خرد که در آن موجز و خلاصهء مطلب یا مطالبی نویسند. ملاطفه. رقعه. نوشتهء مختصر. ج، ملطفات. (یادداشت ایضاً). به صیغهء اسم مفعول چنانکه از موارد استعمال آن معلوم می شود به معنی نامه ای است کوچک که به طریق ایجاز حاوی خلاصهء مطالب باشد و در کتب معتبره چیزی مناسب این معنی یافت نشد جز این عبارت در تاج العروس: «لطف الکتاب جعله لطیفاً» و این اصل معنی آن بوده پس از آن توسعاً به معنی مطلق نامه استعمال شده است و در مصنفات متقدمین از عربی و فارسی این کلمه بسیار مستعمل است. (قزوینی از حواشی چهار مقاله چ معین صص 25 - 26). این کلمه را بیهقی اول بار آورده و در سیاست نامه ملاطفه آمده است. (سبک شناسی ج 2 ص 305) : رکابدار پیاده شد و زمین بوسه داد و آن نامهء بزرگ را از بر قبا بیرون کرد پیش داشت... امیر گفت: آن ملطفه های خرد که ابونصر مشکان ترا داد... کجاست گفت من دارم و زین فروگرفت و میان نمد باز کرد و ملطفه ها در موم گرفته بیرون کرد. (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 25). ملطفه ای از جانب خواجهء بزرگ دررسید آن را پوشیده بیرون آوردم نبشته بود... (تاریخ بیهقی ایضاً ص 444). امیر بخواند و گفت این ملطفه ها را پوشیده دارند و کس بر این واقف نگردد. (تاریخ بیهقی ایضاً ص 642). فضل گفت امیرالمؤمنین را به خط خویش ملطفه ای باید نبشت. (تاریخ بیهقی ایضاً ص 136). در ساعت دویت و کاغذ و قلم خواست و این ملطفه را نبشت. (تاریخ بیهقی ایضاً ص 136). چون زمانی بود مشرف درگاه درآمد و خدمت کرد و ملطفهء علی بن ربیع خادم را داد. (قابوسنامهء چ نفیسی ص 174). باید هر روز مسرعی با ملطفه از آن تو به من رسد و هرچه رفته باشد نکت از آن بیرون آورده باشی و در آن ملطفه ثبت کرده. (چهارمقاله چ معین ص 25). از خلیفه ملطفه ای بدو رسید فرموده که آن را به سلطان رساند... چون این ملطفه با نوشتهء ایتگین به سلطان رسید برنجید. (راحه الصدور ص 108). و در آن ملطفه نوشت که خصمت را هوس شاهی است. (راحه الصدور ص 340). بعد از آن ملطفه ای که نوشته بود ظاهر شد. (ترجمهء تاریخ یمینی چ 1 تهران ص 252). و رجوع به ملطفات و ملاطفه شود.