ملاحت

(1) [مَ حَ] (ع اِمص) نمکینی. (غیاث). مأخوذ از تازی، زیبایی و دلربا بودن و خوب صورتی و لطافت و نیکویی و زیبایی دهان و چشم و ابرو. (ناظم الاطباء). بانمکی. نمک داری. حسن. خوبی. شیرینی. (یادداشت به خط مرحوم دهخدا). ملاحه. رجوع به ملاحه شود :
همه زیب و لطفی و حسن و ملاحت
سرشت تو از جان پاک است گویی.
عثمان مختاری (دیوان چ همایی ص522).
در آفرین تو ماند به روی حورالعین
قصیده های چو آب من از ملاحت و آب.
امیرمعزی.
خط تو که چون مشک شد از خامهء حسن
طغرای ملاحت است و سرنامهء حسن.
عمعق (دیوان چ نفیسی ص 204).
نگار من همه حسن و ملاحت است و جمال
همه ملاحت و حسن و جمال او به کمال.
سوزنی.
تا ملاحت را به حسن آمیخته
هر که این می بیند آن می خواندش.خاقانی.
لطافت معنی در سیاهی خط دبیران است، معنی ملاحت در خط سیاه رومیان سپیدروی. (منشآت خاقانی چ دانشگاه ص 210). خوبرویی که ملاحت ندارد و شجاعی که با خصم نیاویزد... به هیچ کار نیاید. (مرزبان نامه چ قزوینی ص28).
فصاحت می فروشی بی ملاحت
ملاحت باید اول پس فصاحت.
(بلبل نامهء منسوب به عطار).
ملاحتهای هر چهره از آن دریاست یک قطره
به قطره سیر کی گردد کسی کش هست استسقا.
مولوی (کلیات شمس چ امیرکبیر ص 2).
گر ناز کنی خامی ور ناز کشی رامی
وز نازکشی یابی آن حسن و ملاحت را.
مولوی (ایضاً ص 13).
هرگه که گویم این دل ریشم درست شد
بر وی پراکند نمکی از ملاحتش.سعدی.
خرم شد از ملاحت تو عهد دلبری
فرخ شد از لطافت تو روزگار حسن.حافظ.
حسنت به اتفاق ملاحت جهان گرفت
آری به اتفاق جهان می توان گرفت.حافظ.
- باملاحت؛ نمکین. بانمک :
شعر او چون طبع او هم بی تکلف هم بدیع
طبع او چون شعر او هم باملاحت هم حسن.
منوچهری.
چون یوسف خوب روی و چون موسی نیکوخوی و چون عیسی باصباحت و چون محمد باملاحت. (تاریخ غازان ص6). || نوعی از لون آدمی که مایل به سیاهی باشد چون در این قسم رنگ یک گونه تابشی و لمعان می باشد که طبیعت ادراک خوبی و کیفیت آن را مطبوع و مرغوب می دانند لهذا به لحاظ مرغوبیت آن را به نمکینی صفت کردند. (غیاث) (آنندراج ذیل ملاحه). || بی نهایتی کمال الهی که هیچکس به نهایت او نرسد. (فرهنگ اصطلاحات عرفانی سجادی).
(1) - رسم الخطی از «ملاحه» عربی در فارسی است.