مفضل

[مُ فَضْ ضَ] (اِخ) ابن المهلب بن ابی صفره الازدی، مکنی به ابوغسان (متوفی به سال 102 ه . ق.). از حکام و شجاعان و معاریف عرب در عصر خود بود که در بصره اقامت داشت و به سال 85 ه . ق. حجاج فرمانروایی خراسان را بدو سپرد و وی هفت ماه در آنجا حکومت کرد. سلیمان بن عبدالملک ریاست لشکر فلسطین را به وی داد، سپس به عراق در قیام برادرش یزید بر ضد بنی مروان همراه او بود و چون برادرش کشته شد و مردم از آن دو روی برتافتند با گروهی که مانده بودند به واسط رفت و سپس به قندابیل واقع در سند رهسپار شد و هلال بن احوز تمیمی - که از جانب مسلمه بن عبدالملک بن مروان به جنگ او فرستاده شده بود- با وی به مقاتله پرداخت و مفضل بر دروازهء قندابیل کشته شد. (از الاعلام زرکلی ج3 ص1064). و رجوع به الکامل ابن اثیر و مجمل التواریخ ص 304 و عیون الاخبار ج4 ص12 و 64 و حبیب السیر چ خیام ص174 و 175 شود.