معرض

[مَ رِ](1) (ع اِ) جای ظاهر کردن چیزی و به فتح راء نیز درست است. (غیاث) (آنندراج). محل عرض و ظاهر کردن چیزی. (از اقرب الموارد). جایی که چیزی را عرضه می کنند. (ناظم الاطباء). عرضه گاه. نمایشگاه. ج، معارض. (یادداشت به خط مرحوم دهخدا). || محل و موقع و محل وقوع. (ناظم الاطباء). موضع. جایگاه :
شد خسته دلم نشانهء تیرش
در معرض زخم او منم تنها.مسعودسعد.
یا بیماری که مضرت خوردنیها می داند و همچنان بر آن اقدام می نماید تا به معرض تلف افتد. (کلیله و دمنه). با این همه مقادیر آسمانی و حوادث روزگار آن را در معرض تفرقه آرد. (کلیله و دمنه). خردمند چرب زبان اگر خواهد... باطلی را در معرض حق فرانماید. (کلیله و دمنه). در میان کوکبهء خواص و حجاب پیش تخت شد و در موقف خجالت و معرض کفران نعمت سر در پیش انداخت. (ترجمهء تاریخ یمینی چ 1 تهران ص163). اعقاب و اولاد او هر آن کس که در دیار هند به صدد ملک و معرض حکم باشد بر این قضیت می رود. (ترجمهء تاریخ یمینی چ 1 تهران صص321-322). از معرض عصیان و موقف کفران تجافی جست. (ترجمهء تاریخ یمینی چ 1 تهران ص343). او از این مذاهب تبرا نمود و بدین نسبت انکار کرد و بدین وسیلت از معرض خشم سلطان برخاست. (ترجمهء تاریخ یمینی چ 1 تهران ص431).
زان دل که به یکدگر بدادند
در معرض گفت و گو فتادند.نظامی.
چون همه در معرض محو آمدیم
محو شوی زود تو هم ای غلام.عطار.
به صنوف صروف فتن و محن گرفتار و در معرض تفرقه و بوار معرض(2) سیوف آبدار شدند. (جهانگشای جوینی چ قزوینی ج1 ص3). بر هریک از سایر بندگان و حواشی خدمتی متعیّن است که اگر در ادای برخی از آن تهاون و تکاسل روا دارند در معرض خطاب آیند و در محل عتاب... (گلستان، چ یوسفی ص 55).
ملامتگوی بیحاصل ترنج از دست نشناسد
درآن معرض که چون یوسف جمال از پرده بنمایی.
سعدی.
نبینی که در معرض تیغ و تیر
بپوشند خفتان صدتو حریر.(بوستان).
هر که متصدی تصنیف کتابی... گردد با نفس خود مخاطره می کند و خود را در معرض معارضهء خداوندان فضل و فهم... می آورد. (تاریخ قم ص13). || جای فروختن برده. نخاس خانه. (یادداشت به خط مرحوم دهخدا). || مجمع مردمان. (ناظم الاطباء). || جوانب شکم. زیر دنده ها. ج، معارض. (از بحر الجواهر، یادداشت به خط مرحوم دهخدا).
(1) - در تداول فارسی زبانان به فتح راء [ مَ رَ ]تلفظ شود.
(2) - رجوع به معنی آخر مُعَرَّض شود.