معاذ
[مَ] (ع مص) پناه بردن. (منتهی الارب) (آنندراج) (غیاث) (از ناظم الاطباء) (از اقرب الموارد).
- معاذالله؛ کلمهء انکار یعنی پناه می برم به خدا و این کلمه را در انکار شدید گویند مانند کلمهء برکست و یا برگست و ژگس. (ناظم الاطباء). معاذ مصدر میمی است که در ترکیب مفعول مطلق فعل محذوف واقع شده و آن اعوذ باشد پس در اصل اعوذ معاذالله بود یعنی پناه می خواهم پناه خواستن به خدای تعالی. (غیاث) (آنندراج). پناه بخدا. خدای مکناد. حاش لله. پرگست. پرگس. (یادداشت به خط مرحوم دهخدا) : قالت هیت لک قال معاذالله انه ربی احسن مثوای انه لایفلح الظالمون. (قرآن 12/23). قال معاذالله ان نأخذ الا من وجدنا متاعنا عنده انا اذاً لظالمون. (قرآن 12/79).
معاذالله که من نالم ز خشمش
وگر شمشیر بارد ز آسمانش.
یوسف عروضی.
چرا نتاند تاند من این غلط گفتم
بدین عقوبت واجب شود معاذالله.
فرخی (دیوان چ دبیرسیاقی ص357).
معاذالله که خریدهء نعمتهایشان باشد کسی. (تاریخ بیهقی چ ادیب ص386).
معاذالله چنین نتواند الا
خدای پاک بی انباز و یاور.ناصرخسرو.
طیبتی می کنم معاذالله
از پی خرمی مجلس شاه.مسعودسعد.
نه نگفتم نکو(1) معاذالله
بل همه کار من به سامان است.مسعودسعد.
بنگفتم نکو(2) معاذالله
این سخن را قوی نیامد لاد.مسعودسعد.
گمان مبر که به روی تو ای بهشتی روی
نظر به چشم خیانت کنم معاذالله.سوزنی.
ترا هجا نکند انوری معاذالله
نه او که از شعرا کس ترا هجا نکند.انوری.
ز بند شاه ندارم گله معاذالله
اگر چه آب مه من ببرد در مه آب.خاقانی.
آن عرب گفتا معاذالله لا
من عنب خواهم نه انگور ای دغا.مولوی.
چنین صورت نبندد هیچ نقاش
معاذالله من این صورت نبندم.سعدی.
به مأوی سرفرود آرند درویشان معاذالله
وگر خود جنه المأوی بود مأوای درویشان.
سعدی.
دوستان هرگز نگردانند رو از جور دوست
نی معاذالله قیاس دوست با دشمن مکن.
سعدی.
معاذالله که ما به غیر از ائمهء دوازده گانه که امامت ایشان محقق و روشن است دیگری را امام دانیم. (تاریخ قم ص218). پس مهتدی گفت معاذالله، پناه می گیریم به خدا از آنکه من به جور حکم کنم. (تاریخ قم ص148). و رجوع به عوذ و عیاذ شود. || (اِ) جای پناه. (منتهی الارب) (آنندراج). (غیاث) (ناظم الاطباء) (از اقرب الموارد). ملاذ. ملجأ. کهف. مأوی. پناه. پناهگاه. اندخسواره. (یادداشت به خط مرحوم دهخدا).
(1) - در نسخهء چ رشید یاسمی ص 55: نه بگفتم بگو...
(2) - در نسخهء چ رشید یاسمی ص 105: نه بگفتم نگو...
- معاذالله؛ کلمهء انکار یعنی پناه می برم به خدا و این کلمه را در انکار شدید گویند مانند کلمهء برکست و یا برگست و ژگس. (ناظم الاطباء). معاذ مصدر میمی است که در ترکیب مفعول مطلق فعل محذوف واقع شده و آن اعوذ باشد پس در اصل اعوذ معاذالله بود یعنی پناه می خواهم پناه خواستن به خدای تعالی. (غیاث) (آنندراج). پناه بخدا. خدای مکناد. حاش لله. پرگست. پرگس. (یادداشت به خط مرحوم دهخدا) : قالت هیت لک قال معاذالله انه ربی احسن مثوای انه لایفلح الظالمون. (قرآن 12/23). قال معاذالله ان نأخذ الا من وجدنا متاعنا عنده انا اذاً لظالمون. (قرآن 12/79).
معاذالله که من نالم ز خشمش
وگر شمشیر بارد ز آسمانش.
یوسف عروضی.
چرا نتاند تاند من این غلط گفتم
بدین عقوبت واجب شود معاذالله.
فرخی (دیوان چ دبیرسیاقی ص357).
معاذالله که خریدهء نعمتهایشان باشد کسی. (تاریخ بیهقی چ ادیب ص386).
معاذالله چنین نتواند الا
خدای پاک بی انباز و یاور.ناصرخسرو.
طیبتی می کنم معاذالله
از پی خرمی مجلس شاه.مسعودسعد.
نه نگفتم نکو(1) معاذالله
بل همه کار من به سامان است.مسعودسعد.
بنگفتم نکو(2) معاذالله
این سخن را قوی نیامد لاد.مسعودسعد.
گمان مبر که به روی تو ای بهشتی روی
نظر به چشم خیانت کنم معاذالله.سوزنی.
ترا هجا نکند انوری معاذالله
نه او که از شعرا کس ترا هجا نکند.انوری.
ز بند شاه ندارم گله معاذالله
اگر چه آب مه من ببرد در مه آب.خاقانی.
آن عرب گفتا معاذالله لا
من عنب خواهم نه انگور ای دغا.مولوی.
چنین صورت نبندد هیچ نقاش
معاذالله من این صورت نبندم.سعدی.
به مأوی سرفرود آرند درویشان معاذالله
وگر خود جنه المأوی بود مأوای درویشان.
سعدی.
دوستان هرگز نگردانند رو از جور دوست
نی معاذالله قیاس دوست با دشمن مکن.
سعدی.
معاذالله که ما به غیر از ائمهء دوازده گانه که امامت ایشان محقق و روشن است دیگری را امام دانیم. (تاریخ قم ص218). پس مهتدی گفت معاذالله، پناه می گیریم به خدا از آنکه من به جور حکم کنم. (تاریخ قم ص148). و رجوع به عوذ و عیاذ شود. || (اِ) جای پناه. (منتهی الارب) (آنندراج). (غیاث) (ناظم الاطباء) (از اقرب الموارد). ملاذ. ملجأ. کهف. مأوی. پناه. پناهگاه. اندخسواره. (یادداشت به خط مرحوم دهخدا).
(1) - در نسخهء چ رشید یاسمی ص 55: نه بگفتم بگو...
(2) - در نسخهء چ رشید یاسمی ص 105: نه بگفتم نگو...
قافیه‌یاب برای اندروید
با خرید نسخه اندرویدی قافیه‌یاب از فروشگاه‌های زیر از این پروژه حمایت کنید:
ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید
نرم‌افزار فرهنگ عروضی
گنجور
گنجور مجموعه‌ای ارزشمند از سروده‌ها و سخن‌رانی‌های شاعران پارسی‌گوی است که به صورت رایگان در اختیار همگان قرار گرفته است. برای مشاهده وب‌سایت گنجور اینجا کلیک کنید.
دریای سخن
نرم‌افزار دریای سخن کتابخانه‌ای بزرگ و ارزشمند از اشعار و سخنان شاعران گرانقدر ادب فارسی است که به حضور دوستداران شعر و ادب تقدیم می‌داریم.