مسمی

[مُ سَمْ ما] (ع ص) نامیده شده. (از منتهی الارب) (از اقرب الموارد) (ناظم الاطباء). به نامی خوانده شده. (از منتهی الارب) (از اقرب الموارد). خوانده شده. (ناظم الاطباء). نام کرده شده، یعنی صاحب نام. (آنندراج) (غیاث). نام نهاده شده. (از منتهی الارب) (از اقرب الموارد). ملقب شده. (ناظم الاطباء). نام کرده. (دهار). مسمّا. موسوم. نامیده. نامزد. نامزدشده. (ناظم الاطباء). مُترجَم. (یادداشت مرحوم دهخدا). و رجوع به مسمّا شود :
مباش احول مسمی جز یکی نیست
وگرچه اینهمه اسما نهادیم.عطار.
از مسمی کس نخواهد یافت هرگز ذره ای
گر بتو اسمی رسد واجب شود شکرانه ای.
عطار.
- بی مسمی؛ که درخور نامی که به او نهاده اند نباشد: اسم بی مسمی. و رجوع به اسم شود.
- مسمی شدن؛ نامیده شدن. ملقب شدن. نامزد شدن :
عدل است اصل خیر که نوشروان
اندر جهان به عدل مسمی شد.ناصرخسرو.
- مَهرالمسمی؛ مقابل مَهرالمثل. مهری است که در عقد نکاح معین شده یا تعیین آن به شخص ثالثی برگذار شده باشد تا هر قدر که بخواهد معین کند. (فرهنگ حقوقی). آن کابین که در ضمن عقد ازدواج تعیین و آورده شده باشد. مقدار مال یا کاری که شوهر حین اجرای عقد تعیین میکند که به زن بدهد.
|| معین. معلوم. (اقرب الموارد). || مقرر. به نام (مال و مالیات اجباری). (جهانگشای جوینی چ قزوینی ج 2 حاشیهء ص 274) : اکابر و معارف را حاضر کردند و مسمی بر هر کس مالی تعیین کرد. (جهانگشای جوینی چ قزوینی ج2 ص276)(1). مالی بر مسلمانان بیش از قوت و طاقت ایشان مسمی بر شریف و وضیع و رئیس و مرؤوس و متمول و مفلس و مصلح و مفسد و شیخ و جوان حکم کرد. (جهانگشای جوینی چ قزوینی ج2ص275)(2). || (اِ) سیاهه ای که اسامی اشخاص یا اراضی و املاک و غیر آن مفصلاً به اسم و رسم در آن ثبت شده باشد بخصوص به قصد وضع یا اخذ مالیات. (مقدمهء جهانگشای جوینی چ قزوینی ج2 ص40) : تمامت اصحاب و ملوک و امرا و رؤسا را مسمی نوشته تفصیل داد که مرا با همه کس سخن است. (جهانگشای جوینی چ قزوینی ج2 ص259).
(1) - شواهد با معنی بعد نیز قابل انطباق است.
(2) - شواهد با معنی بعد نیز قابل انطباق است.