مدخل

[مَ خَ] (ع اِ) درون شو. جای درآمدن. راه درآمدن. موضع دخول. (یادداشت مؤلف). راه دخول. محل دخول. مقابل مخرج :
خرد به جنب تو خواند آفتاب را مدخل
بدانچه دست و دلت بود جود را مدخل.
عثمان مختاری (از فرهنگ فارسی معین).
حوضی که پیوسته آب در وی می آید و آن را بر اندازهء مدخل مخرجی نباشد، لاجرم از جوانب راه جوید. (کلیله و دمنه). مرد هشیار به جهد و کوشش مدخل ظفر و پیروزی بطلبد و به صبر و تجلد به مقصود رسد. (ترجمهء تاریخ یمینی ص 53).
|| گذرگاه. (یادداشت مؤلف). راه. روزن. در :به انواع مکر و حیلت به هر مدخل فرورفتند تا خاطر از کار او فارغ کردند. (ترجمهء تاریخ یمینی ص 373). || درآمد علم یا فنی. (فرهنگ فارسی معین). مقدمات علوم و فنون : و کتابهائی که استادان این دانش ساخته اند از بهر نوآموزان که آنها را مدخل خوانند، بسیار دیدم. (کیهان شناخت، از همائی در مقدمهء التفهیم ص ح حاشیهء 2 از فرهنگ فارسی معین). || دخالت. دخل و تصرف. دخل و ربط : سلطان... امرا را فرمود هر ملک و شهر که بگیرند او را [ ست ]، غیر او هیچکس را در آن مدخلی و تصرفی نبود. (سلجوقنامهء ظهیری از فرهنگ فارسی معین). || راه دخالت. راه عیب گیری :
خواهی که رستگار شوی راستکار باش
تا عیب جوی را نرسد بر تو مدخلی.سعدی.
|| مذهب. روش. (ناظم الاطباء). گویند: هو حسن المدخل فی اموره؛ او دارای روش نیکوئی است در کارهای خود. (ناظم الاطباء) (از منتهی الارب). حسن المذهب. (اقرب الموارد). || دهلیز. دالان. (ناظم الاطباء). رجوع به معنی اول شود. || جای دخل و آنچه از وی دخل حاصل می گردد، مانند کسب و زراعت و تجارت و جز آن. (ناظم الاطباء). رجوع به مَداخِل شود. || درآمد. (یادداشت مؤلف). مالی که به کسی رسد. عایدی. (فرهنگ فارسی معین). رجوع به مداخل شود. || هنگام دخول. (ناظم الاطباء). || در موسیقی، درآمد. (یادداشت مؤلف). رجوع به درآمد و پیش درآمد شود. || (مص) درآمدن. (منتهی الارب). دخول. رجوع به دخول شود.