محمد
[مُ حَمْ مَ] (اِخ) ابن حذیفه بن عتبه بن ربیعه بن عبد شمس بن عبدمناف قرشی عبشمی، مکنی به ابوالقاسم. پدرش از مسلمانان نخستین و مادرش سهله دختر سهیل [ پسر خالهء معاویه بن ابوسفیان ] بود. محمد در حبشه به دنیا آمد و چون ابوحذیفه درگذشت عثمان بن عفان محمد را تحت تکفل خویش قرار داد و چون محمد بزرگ شد و عثمان به خلافت رسید راهی مصر گردید و یکی از سرسخت ترین مخالفان عثمان شد. محمد بر نمایندهء والی مصر که از طرف عثمان برآنجا حکومت میکرد شورید و او را از مصر اخراج نمود (در شوال سال 35 ه . ق.) و مردم را علیه عثمان و خلع او تحریک و تشویق می نمود و از قول زنان پیامبر نامه هایی در طعن عثمان می نوشت و آن نامه ها را در مسجد برمردم می خواند و چون عبدالله بن سعد والی عثمان بر مصر به دریای احمر رسید گروهی از سواران محمد بن حذیفه او را از ورود به مصر بازداشتند و ناچار رهسپار عسقلان گردید. آنگاه محمد سپاهی از مخالفان عثمان فراهم آورد و چون عثمان به قتل رسید حضرت علی(ع) قیس بن سعد را والی آنجا نمود و محمد بن حذیفه را معزول کرد و او همچنان مقاومت می نمود تا آنکه معاویه قبل از رفتن به صفین برای تصفیهء کار محمد رهسپار مصر گردید نخست با مقاومت مصریان مواجه گردید. معاویه گفت من برای جنگ و کشتار نیامده ام من قاتلان عثمان را می خواهم و محمد بن حذیفه و گروه دیگری را به عنوان ودیعه خواستند معاویه به آنها غدر نمود و به زندان افکند و به قتل رساند. (از اسدالغابه ج4 ص315) (الاصابه ج3 ص353).