ازمیر

[اِ] (اِخ) (خلیج...) خلیج بزرگیست در مشرق بحرالجزائر در داخل خشکی، و تشکیل چندین خلیج کوچک داخلی دهد. دهانهء آن در طرف شمال باز ولی جهت غربی آن با دماغهء قره برون مسدود است و این دماغه ای است که از شبه جزیرهء کلازومن مجزا شده مقابل جزیرهء ساقز بسوی شمال امتداد می یابد و مدخل آن بین همین دماغهء قره برون و دماغهء مقابل آن موسوم به فوچه بزولی واقع شده و در اثنای امتداد خود خلیج دیگری تشکیل دهد. این خلیج دوم در اندرون جزیرهء بزرگ و چند جزیرهء کوچک جای گرفته است و شبه جزیرهء کلازومن هم در جهت جنوب غربی جزائر کوچک قرار دارد. در انتهای جنوب شرقی خلیج بزرگ برابر مصب رود کدیز، دهانهء خلیج دیگری وجود دارد که از جانب مغرب بسوی مشرق امتداد یافته است و شهر ازمیر در انتهای آن واقع است، خلیج ازمیر پیچ و خمهای بسیار دارد و گرداگرد آن محاط بجبال میباشد و این وضع برای سیر سفاین بسیار مناسب و حائز اهمیت است. طول این خلیج به پنجاه هزارگز و عرض وی در محل اوسع به بیست هزارگز بالغ شود اما طول خلیج داخلی قریب بیست و عرضش نزدیک به پنج هزار گز است. (قاموس الاعلام ترکی).