مارا

(اِ) مادهء بختی. عمعاق [ کذا ](1) گوید :
یکی دبه درافگندی به زیر پای اشتربان(2)
یکی بر چهره مالیدی مهار مادهء مارا(3).
(لغت فرس اسدی چ اقبال صص19-20).
(1) - ظ. عمعق و بیت شاهد هم در صفحهء 195 دیوان عمعق مصحح سعید نفیسی به همین صورت که در لغت فرس نقل شده است آمده.
(2) - بان غلط است و مان درست است، چه دبه برای رمیدن اشتر زیر پای اشتر افکنند نه اشتربان. اشتربان از دبه نمی هراسد. (یادداشت به خط مرحوم دهخدا).
(3) - مرحوم دهخدا در ذیل صفحه 20 لغت فرس اسدی چ اقبال آرند: شاهسونها قسمی شتر را «مایه» گویند: «مایه نی چات»، چنین معنی انسب است برای کلمهء مادهء شعر چه اگر «مارا» بمعنی شتر ماده است کلمهء «ماده» زاید است و یا «مارا» بمعنی «نحن» عرب است... و در یادداشتی دیگر پس از نقل کلمه و معنی و شاهد آن از حاشیهء فرهنگ اسدی نخجوانی آرند: لکن با ذکر «ماده» در شعر چگونه «مارا» بمعنی ماده بختی باشد؟ در فرهنگ سروری و شعوری این کلمه نیست. در جهانگیری می نویسد: «ماراب تازه بختی باشد». در برهان آمده است: «ماراب بر وزن فاراب تازه بختی باشد یعنی بخت و دولت تازه»، و هر دو نظر (جهانگیری و صاحب برهان) تصحیف خوانی «مارا» است و معنی آنهم (تازه بختی) تصحیف «مادهء بختی» است و «مارا» خود غلط است و اگر هم غلط نباشد لااقل شاهدی که برای او فرهنگ اسدی نخجوانی آورده غلط است. - انتهی. و رجوع به ماراب شود.