ازرقی
[اَ رَ] (اِخ) محمد بن عبدالله بن احمدبن محمد بن الولیدبن عقبه بن الازرق. یکی از اصحاب اخبار و سیر. و کتاب مکه و اخبار و کوهها و اودیهء آن از اوست. (ابن الندیم). کنیهء او ابوالولید و نام و نسب ازرق، عثمان بن الحارث بن ابی شیمربن عمروبن عوف... است. سمعانی گوید: وی حفید ابی محمد احمدبن الولید (سابق الذکر) است. او کتاب اخبار مکه را بنیکوترین وجه تصنیف کرده است و از جد خویش و محمد بن یحیی بن ابی عمل العدنی و جز ایشان روایت کند و از او ابومحمد اسحاق بن احمدبن نافع الخزاعی روایت کند. وفات او در دویست و... است. (انساب سمعانی). و او راست: کتاب مکه و اخبارها و جبالها و اودیتها و آن کتابی بزرگ است. وفات او بقول مؤلف دیوان الاسلام سال 204 ه . ق. است و بقول مؤلف کشف الظنون سال 223. تألیف وی بنام «اخبار مکه و ماجاء فیها من الاَثار» ضمن مجموعهء تواریخ مکه المشرفه بسعی فردیناند ووستنفلد در چهار جزء به سال 1858 م. بطبع رسیده است. (از معجم المطبوعات). و رجوع بالاعلام زرکلی و محمد بن عبدالله... شود.