قیس

[قَ] (اِخ) ابن سعدبن عباده بن دلیهم انصاری خزرجی مدنی. از صحابیان است. شانزده حدیث از او نقل شده است. وی از نوابغ عرب و رئیس طائفهء (خزرج) و حامل لوای انصار در مصاحبت پیغمبر است. در خلافت علی بن ابیطالب با وی نیز مصاحبت داشت و در جنگهای او حضور یافت و در جنگ صفین در مقدم لشکر قرار داشت و از طرف علی بحکومت مصر رسید و تا زمان معاویه زندگی کرد و بسال 58 ه . ق. از او گریخت و به تفلیس اقامت گزید و در آنجا بسال 60 ه . ق. بمرد. وی موی بصورت نداشت. (النووی ج 2 ص61) (تهذیب ج 8 ص39) (الاعلام ج 2 ص800). رجوع به البیان و التبیین ج1 ص210 و ج2 ص 68، 69، 121 و ج3 ص 174، 268 شود.