غاب

(ص) سخن بیهوده و یاوه و هرزه و هذیان. حدیث و سخن بیهوده و لاطائل و ترهات. فضولی بیهوده و یافه. (حاشیهء لغت فرس اسدی نخجوانی).
-حدیث غاب؛ مجازاً مبتذل :
تا کی بری عذاب و کنی ریش را خضاب
تا کی فضول گوئی و آری حدیث غاب...
رودکی.
مردمان از خرد سخن گویند
تو هوا زی حدیث غاب کنی.
رودکی (از حاشیهء لغت فرس اسدی).
همانا به چشمت هزاک آمدم
و یا چون تو ابله فغاک آمدم
کزینسان سخنهای غاب آوری
همی چشم دل را به خواب آوری.
اسدی (گرشاسبنامه ص331).
هر آن سخن که نه در مدح پادشاه بود
بود به نزد بزرگان روزگار چو غاب.
شمس فخری (از فرهنگ شعوری ج2 ص178).
|| بازپس افکنده بود چون سقط و نابکار. (حاشیهء لغت فرس اسدی ص24). بازمانده بود چون چیزی که سقط باشد :
هر دو آن عاشقان بی مژه اند
غاب گشته چو سه شبه خوردی.(1) ابوالعباس (لغت فرس اسدی ص24 - حاشیه).
سقط و خراب شده و ازکارافتاده. (برهان). چیزی باشد خراب شده و ازکارافتاده. (جهانگیری). از کار افتاده. (فرهنگ شعوری ج2 ص178). چیز ضایع شدهء بیکار مانده :
روی تو بسپرد و بربود و بیفکند و ببرد
چارچیز از چارچیز و هر یکی را کرد غاب
خرمی از نوبهار و تازگی از سرخ گل
نیکوئی از گردماه و روشنی از آفتاب.
فرخی.
مطرب قارون شده بر راه او
مقری پیمانه و الحانش غاب.ناصرخسرو.
هرچه تازه خوب کردش گشت چرخ
هم ز گردش زود گردد زشت و غاب.
ناصرخسرو.
|| بازپس افتاده و دور مانده. (برهان). || بقیهء طعام بازمانده و بقیهء خوردنی و طعامی بود که در ته طبق از خورش کسی زیاده آمده باشد. بقیهء خوردنی باشد که از خورش کسی فاضل آید. بقیه و زیاده آمدهء خوردنی. (فرهنگ شعوری ج2 ص178) (برهان) (جهانگیری) :
ز آنهمه وعدهء نیکو ز چه خرسند شدی
ای خردمند بدین نعمت پوسیدهء غاب.
ناصرخسرو.
یقین که باشد سرمایهء غذای وجود
ز خوان نعمت و احسان تو نثارهء غاب.
شمس فخری.
|| (اِ) بازماندهء آتش. (اوبهی). || کعب. بژول. قاب. پژول. اشتالنگ. شتالنگ. بجول. پجول. بُجُل. (در تداول مردم خراسان).
(1) - ظاهراً صحیح آن «خوردن» است و بغلط در فرهنگ اسدی «خوردی» چاپ شده است.