عطش

[عَ طَ] (ع اِمص) تشنگی. (منتهی الارب) (دهار) (غیاث اللغات) (آنندراج). ضد سیرابی، و یا آن دردی است که از عدم آشامیدن در گلو پدید آید. (از اقرب الموارد). احتیاج مفرط طبیعت به سردی و تری. (یادداشت مرحوم دهخدا). وِرد. (از المنجد) :
از تبش گشته غدیرش همچو چشم اعمشان
وز عطش گشته مسیلش چون گلوی اهرمن.
منوچهری.
هر که را از تف کینش عطشی داد قضا
جگرش تر نکند چرخ جز از آب حسام.
اوحدالدین انوری (از آنندراج).
باش همراه من اندر روز و شب
تا نبیند از عطش لشکر تعب.مولوی.
هر چند ذکر آب عطش را مفید نیست
خوشتر ز وصف آتش در دفع التهاب.
قاآنی.
- عطش آوردن؛ تشنه کردن.
- عطش داشتن؛ تشنه بودن.
- عطش را تسکین دادن؛ تشنگی را از بین بردن.
- عطش را فرونشاندن؛ تشنگی را برطرف کردن.
- عطش را منطفی کردن؛ تشنگی را از بین بردن.
- عطش را نشاندن؛ برطرف کردن تشنگی. مشروب کردن.
- عطش سوزان؛ التهاب.
- عطش مفرط؛ التهاب.
|| در اصطلاح عرفان، کنایت از غلبت ولع به آرزوی خود و لقاء محبوب است و آن را سه درجه است:
1 - عطش مرید بسوی شاهدی که او را سیراب کند. 2 - عطش سالک برای قطع صفتی از صفات نفس که او را از توجه به خدا محجوب کرده است و عطش او به روزی که در آن روز سیراب شود بواسطهء نیل به مطلوب و محبوب. 3 - عطش سالک به آنچه در محب است و محب عطشان است به آنچه بالاتر از آن است و در حقیقت عطش او به کشف حجاب و جلوه ای از محبوب است. (فرهنگ مصطلحات عرفانی از شرح منازل).