احمد

[اَ مَ] (اِخ) ابن محمد بن خالدبن عبدالرحمان بن محمد بن علی. مکنی به ابوجعفر. وی اصلا از مردم کوفه است از بزرگان محدثین امامیه معدود و خداوند مصنفات مفیده است شیخ طوسی علیه الرحمه او را از اصحاب امام محمد تقی جواد و امام علی بن محمد هادی علیهماالسلام شمرده و پدرش محمد بن خالد نیز از اعاظم روات محدثین و در سلک ثقات اصحاب امام موسی کاظم (ع) و علی بن موسی الرضا (ع) منظوم آید. شیخ نجاشی در ترجمت احوال برقی صاحب عنوان این عبارت آورده گوید اصله کوفی و کان جدّه محمد بن علی حبسه یوسف بن عمر بعد قتل زیدثم قتله و کان خالد صغیر السن فهرب مع ابیه عبدالرحمن الی برق رود و کان ثقه فی نفسه یروی عن الضعفاء و اعتمد المراسیل و صنف کتبا. یعنی برقی اصلا از مردم کوفه است والی کوفه یوسف بن عمر ثقفی پس از شهادت زیدبن علی بن الحسین جد برقی محمد بن علی را گرفته محبوس ساخت آنگاه او را بقتل رسانید و خالد در آن وقت خردسال بود با پدرش عبدالرحمان فرار کرده به برقه رود قم آمدند و برقی خود فی نفسه در روایت موثق بود ولی از اشخاص ضعیف روایت کند و بر روایات مرسله اعتماد نماید و مؤلفاتی تصنیف نمود. -انتهی. یاقوت حموی در کتاب معجم البلدان در ترجمت برقه که برقی بدآنجا منسوب است گوید: برقه من قری قم من نواحی الجبل قال ابوجعفر فقیه الشیعه احمدبن ابی عبدالله محمد بن خالدبن عبدالرحمن بن محمد بن علی البرقی اصله من الکوفه و کان جده خالد قد هرب من یوسف بن عمر مع ابیه عبدالرحمن الی برقه فاقاموا بها و نسبوا الیها و لاحمدبن ابی عبدالله هذا تصانیف علی مذهب الامامیه و کتاب فی السیر تقارب تصانیفه ان یبلغ مائه تصنیف ذکرته فی کتاب الادباء و ذکرت تصانیفه و قال حمزه بن الحسن الاصبهانی فی تاریخ اصبهان: احمدبن ابی عبدالله البرقی کان من رستاق برق رود قال و هو احد رواه اللغه و الشعر و استوطن قم فخرج ابن اخته اباعبدالله البرقی هناک ثم قدم ابوعبدالله الی اصبهان و استوطنها. یعنی برقه قریه ای است از قریه های قم از نواحی بلاد جبل ابوجعفر فقیه شیعه گفته احمدبن ابی عبدالله محمد بن خالدبن عبدالرحمان بن محمد بن علی برقی اصلش از مردم کوفه است جد وی خالد با پدرش عبدالرحمن از یوسف بن عمر فرار کرده ببرقهء قم آمدند و در آنجا اقامت کردند و بدانجا منسوب شدند و احمدبن ابی عبدالله را بر طبق مذهب امامیه مصنفاتیست و او را کتابی است در سیر و تاریخ. عدد تمامت مصنفات او نزدیک است بیکصد کتاب رسد من او را در کتاب ادبا مذکور داشته و مصنفات وی را نیز ذکر نموده ام و حمزه بن حسن اصفهانی در کتاب تاریخ اصفهان گفته احمدبن ابی عبدالله برقی از مردم روستای برق رود است و او یکی از راویان لغت و شعر شمرده شود در شهر قم توطن اختیار نمود پس پسر خواهر خود ابوعبدالله برقی را بدانجا برد پس از چندی ابوعبدالله باصفهان رفته در آنجا توطن اختیار کرد. علمای رجال در ترجمت احوال برقی آورده اند: احمدبن محمد بن عیسی که شیخ قمیین و رئیس ایشان بود برقی را از شهر قم اخراج نمود ولی ثانیاً او را بقم معاودت داد و از او معذرت خواست و پس از وفات با پای و سر برهنه در عقب جنازه اش راه میرفت ابوعلی حائری در کتاب منتهی المقال گوید: فی مشترکات یعرف ابن محمد بن خالد بوقوعه فی وسط السند و یروی عنه محمد بن جعفربن بطه و علی بن ابراهیم و علی بن الحسین بن بطه و علی بن ابراهیم و علی بن الحسین السعدآبادی و احمدبن عبدالله بن بنت البرقی و سعدبن عبدالله و محمد بن الحسین الصفار و عبدالله بن الجعفر الحمیری. یعنی در کتاب مشترکات آورده اند که احمدبن محمد بن خالد شناخته شود بسبب وقوع وی در وسط سند روایت و نیز امتیاز وی از کسانی که با وی در نام شریکند بدین است که از برقی این جماعت روات که مذکور شد روایت کنند. و شیخ نجاشی در ضبط وفات برقی گوید: و قال احمدبن الحسین فی تاریخه توفی احمدبن ابی عبدالله البرقی سنه اربع و سبعین و مأتین و قال علی بن محمد بن ماجیلویه مات سنه ثمانین و مأتین. یعنی احمدبن حسین در کتاب تاریخ خود گفته احمدبن ابی عبدالله برقی در سال 274 ه . ق. وفات یافت و علی بن محمد بن ماجیلویه گفته در 280 وفات نموده رحمه الله علیه و از کتب و مصنفات وی آنچه شیخ نجاشی و دیگران ضبط نموده اند بدین شرح است: کتاب المحاسن. کتاب التبلیغ و الرساله. کتاب التراحم و التعاطف. کتاب التبصره. کتاب الرفاهیه. کتاب الزی. کتاب الرنیه [ کذا ] . کتاب المرافق.کتاب المراشد. کتاب الصیانه. کتاب النجامه. کتاب الفراسه. کتاب الحقایق. کتاب الاخوان. کتاب الخصایص. کتاب المآکل. کتاب مصابیح الظلم. کتاب المحبوبات. کتاب المکروهات. کتاب العویص. کتاب الثواب. کتاب العقاب. کتاب المعیشه. کتاب النساء. کتاب الطیب. کتاب الطبقات.کتاب افاضل الاعمال. کتاب اخص الاعمال. کتاب مساجد الاربعه. کتاب الرجال. کتاب الهدایه. کتاب المواعظ. کتاب التحذیر. کتاب التهذیب. کتاب التحریف. کتاب التسلیه. کتاب ادب المعاشره. کتاب مکارم الاخلاق. کتاب مکارم الافعال. کتاب مذام الاخلاق. کتاب مذام الافعال. کتاب المواهب. کتاب الحیوه. کتاب الصفوه. کتاب علل الحدیث.کتاب معانی الحدیث و التحریف. کتاب تفسیر الحدیث. کتاب الفروق. کتاب الاحتجاج. کتاب الغرائب. کتاب العجائب. کتاب اللطائف. کتاب المصالح. کتاب المنافع. کتاب الدواجن و الزواجر. کتاب الشعر و الشعراء. کتاب النجوم. کتاب تعبیر الرویا. کتاب الزجر و الفال. کتاب صوم الایام. کتاب السماء. کتاب الارضین. کتاب البلدان و المساجد. کتاب الدعاء. کتاب ذکر الکبعه. کتاب الاجناس و الحیوان. کتاب احادیث الجن وابلیس. کتاب فضل القرآن. کتاب الازاهیر . کتاب الاوامر. کتاب الزواجر. کتاب ما خاطب الله به خلقه. کتاب احکام الانبیاء و الرسل. کتاب الجمل. کتاب جداول الحکمه. کتاب الاشکال و القرائن. کتاب الریاضه. کتاب الامثال. کتاب الاوائل. کتاب التاریخ. کتاب الانساب. کتاب النحو. کتاب الاّ صفیاء. کتاب الاغانین. کتاب المغازی. کتاب الروایه. کتاب النوادر. کتاب ثواب القرآن. کتاب المنجیات. کتاب الدعابه و المزاح. کتاب مغازی النبی (ص). کتاب بنات النبی و ازواجه. کتاب التاویل. کتاب طبقات الرجال. کتاب التبیان. کتاب ذکر التهانی. کتاب التعازی. کتاب الزهد و الوعظ. کتاب المکاسب. کتاب المعاریض. کتاب السفر. کتاب الشواهد من کتاب الله. کتاب الارکان. کتاب اختلاف الحدیث. کتاب الماء. کتاب الفهم. کتاب الاخوان. کتاب تفسیر الاحادیث و احکامه. کتاب العقل. کتاب الغریب. کتاب المآثر و الاحساب. کتاب النور و الرحمه. کتاب القیافه والعیافه. کتاب الطیر. (نامهء دانشوران ج4 ص106) و رجوع به احمدبن ابی عبدالله محمد ... شود.