طفیل
[طُ فَ / فِ] (از ع، ص، اِ) شاید مخفف طفیلی باشد. رجوع به طفیلی شود که نام شخصی است از بنی امیه که در حالت عسرت و تنگدستی به شادیهای مردم بی طلب رفتی و او را طفیل العرایس گفتندی. فارسیان این لفظ را به دو معنی استعمال کنند، یکی مهمان ناخوانده و دوم همراه کسی رفتن بی طلب و ضیافت و بدین معنی به صلهء «با» و «از» هر دو استعمال کنند... و گاهی بمعنی مولدین یاء در آخر زائد کرده طفیلی گویند و گاهی لفظ طفیل در محاورهء فارسیان مجازاً، بمعنی وسیله و ذریعه آید و گاهی یاء طفیلی مصدری باشد بمعنی طفیل شدن. (آنندراج)(1) :
دیده ام خلوت سرای دوست در مهمان سرا
تن طفیل و شاهد دل میهمان آورده ام.
خاقانی.
کعبهء سنگین مثال کعبهء جان کرده اند
خاصگان این را طفیل دیدن آن دیده اند.
خاقانی.
سرخیل توئی و جمله خیلند
مقصود توئی همه طفیلند.نظامی.
خود جهان آن یک کس است و باقیان
جمله اتباع و طفیلند ای فلان.مولوی.
که باشند مشتی گدایان خیل
به مهمان دارالسلامت طفیل.سعدی.
طفیل هستی عشقند آدمی و پری
ارادتی بنما تا سعادتی ببری.حافظ.
(1) - شاهد اول و سوم و چهارم و ششم به معنی همراه مهمان و شاهد دوم به معنی وسیله و شاهد پنجم به معنی مهمان ناخوانده است.
دیده ام خلوت سرای دوست در مهمان سرا
تن طفیل و شاهد دل میهمان آورده ام.
خاقانی.
کعبهء سنگین مثال کعبهء جان کرده اند
خاصگان این را طفیل دیدن آن دیده اند.
خاقانی.
سرخیل توئی و جمله خیلند
مقصود توئی همه طفیلند.نظامی.
خود جهان آن یک کس است و باقیان
جمله اتباع و طفیلند ای فلان.مولوی.
که باشند مشتی گدایان خیل
به مهمان دارالسلامت طفیل.سعدی.
طفیل هستی عشقند آدمی و پری
ارادتی بنما تا سعادتی ببری.حافظ.
(1) - شاهد اول و سوم و چهارم و ششم به معنی همراه مهمان و شاهد دوم به معنی وسیله و شاهد پنجم به معنی مهمان ناخوانده است.
محصولات ما
قافیه‌یاب برای اندروید
با خرید نسخه اندرویدی قافیه‌یاب از فروشگاه‌های زیر از این پروژه حمایت کنید:
ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید
نرم‌افزار فرهنگ عروضی
گنجور
گنجور مجموعه‌ای ارزشمند از سروده‌ها و سخن‌رانی‌های شاعران پارسی‌گوی است که به صورت رایگان در اختیار همگان قرار گرفته است. برای مشاهده وب‌سایت گنجور اینجا کلیک کنید.
دریای سخن
نرم‌افزار دریای سخن کتابخانه‌ای بزرگ و ارزشمند از اشعار و سخنان شاعران گرانقدر ادب فارسی است که به حضور دوستداران شعر و ادب تقدیم می‌داریم.